Cổ phiếu ngành bia có hấp dẫn thật sự?

Sản xuất bia tại Nhà máy VBL - ảnh: N.Sơn

Theo đánh giá chung, bia - rượu, nước giải khát được xem là ngành công nghiệp trọng điểm của Việt Nam vì những đóng góp cho ngân sách quốc gia. Trong giai đoạn 2003 - 2007, mức tăng trưởng bình quân của ngành bia về sản lượng đạt khoảng 20% và dự đoán sẽ tiếp tục duy trì mức này. Mức đầu tư sản xuất bia đang được gia tăng mạnh mẽ bởi các nguồn vốn trong và ngoài nước. Dự kiến trong giai đoạn từ 2005 - 2010, tổng nhu cầu vốn đầu tư cho sản xuất bia là 31.000 tỉ đồng.

Thị trường bia Việt Nam luôn trong trạng thái cung không đủ cầu, đặc biệt là vào dịp tết khi nhu cầu tiêu thụ tăng gấp 10 lần. Hiện tại, ba nhà máy sản xuất bia lớn nhất gồm có Sabeco, Công ty liên doanh Nhà máy bia

Việt Nam (VBL) và Tổng công ty Bia-Rượu-Nước giải khát Hà Nội (Habeco). Sự cạnh tranh trên thị trường này ngày càng gay gắt khi có sự tham gia của nhiều tập đoàn kinh tế như Vinamilk, Vinashin, Vinataba... và các nhãn hiệu bia nổi tiếng xuất hiện ngày càng nhiều. Tuy nhiên trong ngắn hạn, các chuyên gia cho rằng thị phần bia sẽ không thay đổi nhiều vì đây là một sản phẩm được tiêu thụ theo “gu” và người tiêu dùng thường trung thành với nhãn hiệu họ ưa thích.

Khó khăn của ngành bia Việt Nam là phải nhập khẩu đến 60-70% nguyên liệu sản xuất. Mặc dù Chính phủ đã có chủ trương khuyến khích phát triển vùng nguyên liệu, trong đó tập trung nghiên cứu trồng đại mạch ở các tỉnh miền núi phía Bắc, nhưng hiện nay vẫn chưa có kết quả khả quan nên các doanh nghiệp luôn bị động. Bên cạnh đó, mức thuế tiêu dụng đặc biệt đang được áp dụng cho các loại bia khá cao, 40% cho bia hơi, bia tươi và 75% cho bia chai, bia lon. Theo cam kết WTO, các doanh nghiệp sẽ được áp dụng chung một mức thuế và đây sẽ là khó khăn cho những doanh nghiệp nhỏ. Hiện nay, để mở rộng thị phần và hạn chế chi phí vận chuyển, các nhà máy sản xuất bia có xu hướng đầu tư xây dựng các nhà máy bia tại nhiều vùng kinh tế trong cả nước.

Cổ phiếu Sabeco bao nhiêu là hợp lý?

Sabeco đưa ra giá bán khởi điểm 70.000 đồng/cổ phần (CP). Với tổng sản lượng năm 2007 hơn 640 triệu lít, Sabeco đang thống lĩnh thị trường bia Việt Nam. Các sản phẩm bia Sài Gòn đỏ, Sài Gòn xanh và 333 đang độc chiếm phân khúc bia hạng phổ thông, phân khúc có thị phần cao nhất thị trường cả về sản lượng và doanh thu. Theo định hướng phát triển trong thời gian tới, Sabeco sẽ mở rộng thị phần ra khu vực miền Bắc; đầu tư xây dựng nhà máy bia thông qua việc thành lập các công ty con, công ty liên kết tại các khu vực kinh tế trọng điểm gồm TP.HCM, Vĩnh Long, Quảng Ngãi... Bên cạnh đó, công ty cũng đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu thị trường, quảng bá thương hiệu và đa dạng hóa các sản phẩm bia, đặc biệt là hướng đến sản phẩm cho phân khúc bia hạng sang.

Ngoài ra, công ty còn mở rộng kinh doanh trong lĩnh vực đầu tư bất động sản và đầu tư tài chính. Tuy nhiên, theo phòng phân tích Công ty chứng khoán Gia Quyền (EPS), các chỉ số lợi nhuận của Sabeco trong các năm 2005, 2006 và 2007 luôn thấp hơn so với mức trung bình ngành và có xu hướng giảm qua các năm. Ví dụ năm 2006, chỉ số lợi nhuận gộp giảm 32% so với năm 2005 và ước tính năm 2007 giảm 16% so với năm 2006. Nguyên nhân chủ yếu của sự sụt giảm này là do giá nguyên liệu tăng mạnh, trong khi công ty không thể chủ động tăng giá bán vì sản phẩm thuộc mặt hàng nằm trong chiến lược kìm giảm lạm phát của Nhà nước. Tuy nhiên, EPS cho rằng các chỉ số khả năng sinh lợi của công ty trong năm 2008 sẽ được cải thiện đáng kể dựa vào những chính sách ổn định nguồn cung nguyên liệu. Đồng thời công ty sẽ điều chỉnh tăng giá bán sản phẩm. Sabeco có tình hình tài chính vững mạnh nhưng trong thời gian qua chỉ tiến hành hoạt động kinh doanh dựa trên nguồn vốn chủ sở hữu và không chú trọng đến nguồn vốn  huy động hay vốn vay nên chưa nâng cao được hiệu quả sản xuất. Trong chiến lược mở rộng sản xuất kinh doanh trong các năm tiếp theo, công ty đã có chính sách huy động nguồn vốn ở tỷ lệ bình quân từ 20 – 25%. Tỷ lệ này sẽ cho phép công ty nâng cao được hiệu quả sản xuất kinh doanh trong khi vẫn sẽ duy trì được cơ cấu tài chính lành mạnh.

Mặc dù được đánh giá tốt và có nhiều tiềm năng, nhưng EPS cho rằng mức giá bán khởi điểm là quá cao. Khi sử dụng phương pháp so sánh, với mức giá 70.000 đồng/CP, chỉ số P/E của Sabeco là 54 lần, cao hơn mức 30 lần chỉ số P/E trung bình của các nhà sản xuất bia hàng đầu trong khu vực. Nếu sử dụng phương pháp chiết khấu dòng tiền trên cơ sở những số liệu tài chính của Sabeco và những giả định hợp lý, Công ty EPS ước tính giá trị một CP của Sabeco chỉ ở mức 36.491 đồng và dao động với mức 20%.

“Tình hình thị trường chứng khoán hiện chưa có dấu hiệu phục hồi rõ rệt là một yếu tố bất lợi lớn cho đợt IPO của Sabeco. Bên cạnh đó, một diễn biến bất lợi khác là ngày cuối cùng nộp tiền mua CP Vietcombank sắp tới cũng sẽ ảnh hưởng nhất định đến sự thành công của đợt IPO này. Trên cơ sở xem xét tình hình tài chính, khả năng tăng trưởng và giá khởi điểm của Sabeco trong điều kiện thị trường hiện nay, chúng tôi thấy mức hấp dẫn đầu tư vào CP này là không cao”, chuyên viên phân tích Nguyễn Triệu Vinh của Công ty EPS nói. Thế nhưng, đó chỉ là những cơ sở phân tích kỹ thuật cơ bản. Một nhà đầu tư tên Vũ cho rằng do yêu thích CP này cùng với sự kỳ vọng và chiến lược đầu tư lâu dài, anh vẫn sẽ tham gia đấu giá Sabeco. “Tất nhiên, nếu giá khởi điểm đưa ra khoảng 40.000 - 45.000 đồng/CP thì sẽ tốt hơn, nhưng biết làm sao được khi người bán đã đưa ra giá khởi điểm cao hơn. Mình sẽ bỏ giá bằng mức khởi điểm mà thôi”, anh Vũ nói. Việc tham gia và bỏ giá mua bao nhiêu là quyết định thuộc về mỗi NĐT, nhưng rõ ràng trong tình hình thị trường hiện nay, NĐT có nhiều sự lựa chọn, đánh giá khác nhau.