Hỗ trợ lãi suất: Không thận trọng sẽ sai mục đích

Nhiều ngân hàng chấp nhận cho doanh nghiệp tái vay với lãi suất thấp hơn.

Mặc dù nguồn vốn dành giải ngân được các ngân hàng đưa ra lên đến hàng trăm nghìn tỷ đồng, tổng vốn đã giải ngân cũng đạt gần con số trăm tỷ đồng nhưng dường như dòng vốn vẫn chưa hoàn toàn chảy tới đúng đích.

 Theo số liệu của TP. HCM, tăng trưởng dư nợ vẫn chưa có bước biến chuyển lớn.

 DN muốn được đảo nợ

 Theo thông tin từ các ngân hàng (NH), nhu cầu đảo nợ là có thật và các DN đang tìm đường để trả nợ cũ trước hạn, giảm áp lực lãi vay, đồng thời tái vay lại với LS thấp hơn. Đây cũng là cách giải quyết được NH chấp nhận, vì không lý do gì để từ chối khách hàng trả nợ và giải ngân được thêm vốn mới.

 Riêng khu vực TP. HCM, tổng vốn các NH trên địa bàn đã giải ngân theo chủ trương kích cầu tính đến hết ngày 22/2 đạt gần 10.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, một số NH cho biết, phần lớn số vốn giải ngân được theo chương trình cho vay kích cầu - hỗ trợ LS trong tháng 2/2009 vừa qua rơi nhiều vào các DN trả nợ cũ trước hạn, vay mới hưởng ưu đãi.

 Để có thể hưởng được mức ưu đãi lớn 4%/năm về lãi vay, các DN nằm trong đối tượng được cung ứng vốn đang chạy đôn chạy đáo để tìm vốn trả nợ những hợp đồng vay vốn NH trước khi Quyết định 131 ban hành. Đáng chú ý là những khoản vốn vay vào thời điểm trần LS còn 15,5 - 18%/năm. Nếu tìm kiếm được nguồn vốn tạm thời để tất toán nợ cũ, vay lại vốn mới DN sẽ giảm được áp lực lớn về lãi vay, đồng thời hưởng được ưu đãi khi tái vay vốn mới.

 Đại diện một DN sản xuất hàng thực phẩm cho biết, thực tế hiện nay nhiều ND đã tìm cách trả nợ cũ trước hạn để được vay mới LS thấp hơn. DN này chạy vạy mượn vốn đơn vị khác để tất toán nợ cho NH, sau đó vay mới hoàn lại cho đơn vị bạn, như thể sẽ giảm được tiền lãi.

 Song điều đó không có nghĩa tất cả các DN đều đủ khả năng để thực hiện. Phát biểu trong cuộc họp triển khai chương trình bảo lãnh vay vốn với NH Phát triển Việt Nam (VDB) Tổng Thư ký Hiệp hội DN TP. HCM - ông Nguyễn Chí Nguyện cho rằng, để có thể trả được nợ cũ NH tái vay vốn mới là điều mà không ít DN mong muốn. Nhưng hiện có nhiều DN đang gặp phải khó khăn. Hàng hóa sản xuất vẫn còn ứ đọng trong kho, không tiêu thụ được khiến khả năng chi trả nợ NH thu hẹp. Còn vốn lưu động cạn dần DN cũng không thể tiếp cận được vốn vay mới, do thiếu tài sản đảm bảo và chưa trả được nợ cũ cho NH.

 Các DN trên địa bàn TP. HCM đã có kiến nghị với UBND và NHNN TP. HCM xin được vay vốn để đảo nợ cũ, giảm áp lực trong kinh doanh tại trong cuộc gặp gỡ ngày 5/3. Trong khi, quy định của NHNN, với gói vốn kích cầu - hỗ trợ LS không đáp ứng cho mục đích vay vốn để đảo nợ.

 NH quản chặt rủi ro

 NHNN vừa có công văn hướng dẫn mới về một số điểm cụ thể về cơ chế hỗ trợ LS. Theo đó, đối với các NHTM việc lập giấy xác nhận hỗ trợ LS, khi thực hiện giảm trừ số lãi tiền vay hỗ trợ LS cho khách hàng; kiểm soát chặt chẽ các khoản cho vay được hỗ trợ LS phù hợp với quy định của pháp luật; đảm bảo chất lượng tín dụng, tăng trưởng tín dụng phù hợp với khả năng huy động vốn và mục tiêu định hướng của NHNN năm 2009.

 Các NH phải tăng cường kiểm toán nội bộ đối với khoản cho vay được hỗ trợ LS; nếu phát hiện có dấu hiệu lợi dụng cơ chế cho vay hỗ trợ LS để trục lợi, thì ngừng cho vay và hỗ trợ LS, đồng thời báo cáo NHNN chi nhánh tỷnh, TP trực thuộc TƯ để thực hiện việc kiểm tra, giám sát và xử lý.

 Ông Hồ Hữu Hạnh - Giám đốc NHNN TP. HCM cũng cho rằng, phía DN luôn “kêu” tiếp cận nguồn vốn LS ưu đãi khó, nhưng cũng cần nhìn nhận những khó khăn của ngành NH. Nếu làm sai quy định, NHNN sẽ không trả 4%/năm LS cho các NH đã cung ứng vốn sai đối tượng được hưởng hỗ trợ LS.

 Đặc biệt là khi thị trường còn những khó khăn hiện nay, theo ông Hạnh, phát triển tín dụng luôn được các NH kiểm soát chặt rủi ro. Chính vì vậy, với những DN chưa trả được nợ cũ, phương án kinh doanh kém hiệu quả sẽ bị từ chối cấp vốn.

 Mặt khác, theo ông Hạnh, nếu chủ trương hỗ trợ LS - kích cầu làm tăng trưởng dư nợ trong hệ thống NH thì mới là điều đáng mừng. Trong khi đó, sau 1 tháng triển khai gói kích cầu 17.000 tỷ đồng hỗ trợ LS cho DN, dư nợ trong hệ thống NH tại khu vực TP. HCM vẫn chưa thực sự khả thi.

 Ông Hạnh cho biết, tính đến hết tháng 2/2009, tổng dư nợ của các NH trên địa bàn chỉ tăng 0,46% so với một tháng trước đó, đạt 505.000 tỷ đồng; huy động vốn tăng 0,7%. Điều đó cho thấy, nguồn vốn giải ngân theo chủ trương kích cầu vẫn chưa thực sự đi đúng hướng. Và nếu các DN tiếp tục tìm cách trả nợ cũ hay (điều đó cũng có nghĩa là đảo nợ) thì vốn ngân sách sẽ sử dụng không đúng với mục đích đưa ra.