Mùa cổ tức đến sớm

Các công ty cổ phần đang chuẩn bị tiền mặt để tạm ứng cổ tức cho cổ đông - Ảnh: THANH ĐẠM

Mọi năm công ty phải quyết toán năm tài chính, đại hội CĐ rồi mới chia CT, nhanh cũng phải tháng ba năm sau. Năm nay, do thuế thu nhập cá nhân áp dụng từ 1-1-2009 nên các công ty tranh thủ tạm ứng trước, giảm tối đa số CT năm 2008 mà CĐ thực nhận trong năm 2009.

Cổ tức hấp dẫn

Ngày 14-11, Ngân hàng Xuất nhập khẩu VN (Eximbank) thông báo ngày chốt danh sách CĐ nhận CT là 1-12-2008 nhưng ngày chi trả CT tạm ứng bằng tiền mặt là... 31-12-2008. Đợt này CĐ Eximbank được nhận hai khoản, ngoài CT tạm ứng bằng tiền mặt với tỉ lệ 12%, còn khoản chia cổ phiếu (CP) thưởng với tỉ lệ 70,55% từ nguồn thặng dư do bán cổ phần. Khoản CP thưởng được chia sớm, ngày 12-12 CĐ đã được nhận. Chia CP thưởng thì tiền vẫn nằm ở ngân hàng, nhưng chia bằng tiền mặt thì tiền về “túi” CĐ nên ngân hàng muốn giữ đến ngày kết thúc năm mới chi CT.

Công ty cổ phần Vàng bạc đá quý Phú Nhuận chốt danh sách vào ngày 24-11 và trả CT đợt hai bằng tiền mặt tỉ lệ 18% (đợt một tạm ứng 8%), ngày chi trả từ 20-12 và kết thúc vào ngày 28-12-2008. Thời hạn kết thúc đợt chia CT cũng đã nhắc nhở các CĐ phải nhận sớm, nếu để qua năm thì phải chịu thuế thu nhập cá nhân. Hàng loạt công ty niêm yết CP trên sàn chứng khoán cũng đã thông báo tạm ứng CT bằng tiền mặt và sẽ chi trả trước 31-12-2008.

Xong trước 31-12

Theo một số công ty cổ phần, các CĐ phải tranh thủ nhận CT trước ngày 31-12 vì thuế thu nhập cá nhân được tính trên thu nhập và thời gian thực nhận. Công ty chi trả CT trong tháng 12-2008 nhưng CĐ “lề mề”, nhận sau 31-12-2008, khi đó phiếu chi tiền mặt ghi nhận sau ngày 1-1-2009, thu nhập đó phải chịu thuế. Cơ quan thuế khó chấp nhận lập luận cho rằng thu nhập này được công ty thông báo chi trả trước 31-12-2008 nhưng CĐ nhận sau 1-1-2009 vì thế không phải chịu thuế.

Với CĐ nhận CT thông qua tài khoản thì các công ty cũng phải tính toán thời gian chuyển tiền để tiền vào tài khoản của CĐ trước 31-12-2008. Với công ty chi CT vào ngày 31-12-2008 thì hạn chế chuyển khoản, vì có những CĐ mở tài khoản ở ngân hàng khác, địa phương khác, cần thời gian để “tiền chạy”, có thể khi tiền vào tài khoản thì đã qua 1-1-2009. Trường hợp này nên yêu cầu nhận bằng tiền mặt cho chắc ăn.

Một cán bộ phụ trách tài chính của một công ty cổ phần lưu ý CĐ, nhất là các CĐ nhỏ, có số CT được nhận không nhiều đừng cho rằng tiền ít nhận lúc nào cũng được. Nếu nhận sau ngày 1-1-2009, tất cả các khoản thu nhập này đều là thu nhập chịu thuế. Theo cán bộ kế toán của một công ty cổ phần, đã lỡ chạy thuế thì phải chạy cho “thoát”. Vì khi tính toán thuế thu nhập cá nhân, cơ quan thuế chỉ “xoay” người có thu nhập, căn cứ vào thời gian thực nhận thu nhập chứ không quan tâm đến thời điểm chốt danh sách hay chi trả CT của các công ty.

Tuy nhiên, không ít công ty có tiền muốn chia nhiều cho CĐ nhưng lúc này chưa thể chia vì đã lỡ thông qua kế hoạch chia CT bằng tiền mặt ở mức thấp hoặc chia CT bằng CP. Vì vậy, các công ty này phải tổ chức đại hội CĐ để thông qua kế hoạch chia CT mới. Cũng may thời gian còn đủ để các công ty này giải quyết các thủ tục nhằm chia CT cho CĐ.

Hồi hộp thuế thu nhập cổ phiếu thưởng

Trong lúc thị trường đang nhộn nhịp chuyện chia CT thì không ít CĐ của các công ty cổ phần đang “lên ruột” vì chưa thấy công ty của mình nói năng gì đến CT, chủ yếu rơi vào các công ty đã xác định chia CT bằng CP và đã được đại hội CĐ năm 2008 diễn ra đầu năm thông qua. Trường hợp này công ty phải quyết toán thuế năm 2008, vì thế việc chia CT bằng CP diễn ra sau ngày 1-1-2009.

Nếu công ty chia CP thưởng cho CĐ từ nguồn thặng dư do bán CP giá cao thì không cần phải chờ quyết toán năm. Tuy nhiên, trường hợp này phải thỏa mãn một điều kiện là thời gian từ khi bán CP giá cao đến khi dùng số tiền chênh lệch do bán giá cao để chia cho CĐ phải đủ một năm. Hiện không ít công ty muốn dùng nguồn thặng dư để chia CP thưởng cho CĐ trước ngày 31-12-2008 nhưng lại kẹt chưa đủ thời hạn một năm.

Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ các CĐ khi nhận CT bằng CP sẽ chịu thuế thu nhập cá nhân ra sao, cách tính thế nào...