Tăng lực cho nền kinh tế

Với các DN, thời điểm này, lãi suất không phải là mối lo lắng hàng đầu như cùng kỳ năm ngoái, song đầu ra cho sản phẩm còn rất khó khăn.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Văn Giàu cho biết, cuối tuần qua ông đã ký trình Chính phủ phương án hỗ trợ lãi suất mới cho vay trung, dài hạn đối với các dự án hiệu quả, thay vì chỉ hỗ trợ dòng vốn lưu động như hiện nay. Nếu được chấp thuận, phương án mới sẽ được thực thi ngay, tạo cơ hội thuận lợi cho DN mở rộng đầu tư.

Gói hỗ trợ lãi suất mới áp dụng với các khoản vay 3 - 5 năm, DN được hỗ trợ lãi suất 4%/năm trong khoảng 2 năm đầu tiên. Giải pháp này trước đó đã được Chính phủ thông qua về mặt chủ trương, Thủ tướng Chính phủ đã giao NHNN nghiên cứu trình phương án hỗ trợ lãi suất cho dự án đầu tư mới, mua sắm tài sản cố định, tăng năng suất lao động, góp phần tác động vào việc thay đổi cơ cấu kinh tế. DN vay tiền tuỳ theo vòng đời dự án, nhưng hỗ trợ lãi suất sẽ kéo dài trong 2 năm.

Tăng mạnh giải ngân

Tính đến hết tháng 3, hệ thống ngân hàng đã giải ngân được 195.500 tỷ đồng cho vay hỗ trợ lãi suất. Theo Thống đốc Nguyễn Văn Giàu, qua làm việc, kiểm tra, giám sát tại 18 tỉnh, thành phố và khoảng 15 ngân hàng thương mại, NHNN chưa phát hiện có sai sót trong quá trình triển khai. Chính sách đã có tác động tốt vào hệ thống ngân hàng, nhiều ngân hàng đang âm dư nợ nhiều tháng liên tục, sang tháng 2, tháng 3 này đã tăng trưởng dư nợ dương, không khí trong sản xuất - kinh doanh được phục hồi, lòng tin của DN và người dân ổn định trở lại. NHNN đang phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố sơ kết bước đầu gói kích cầu hỗ trợ lãi suất để rút kinh nghiệm và phát huy cách làm tốt.

Ngày 2/4, Thống đốc NHNN đã ký văn bản hướng dẫn cụ thể thêm về chứng từ sử dụng để chứng minh vốn vay kích cầu được sử dụng đúng mục đích. Qua 2 tháng triển khai, đây là một áp lực đối với cán bộ tín dụng vì nếu làm đúng thì phức tạp và dễ tạo ra tâm lý phiền hà cho khách hàng, nếu làm không cẩn thận rất dễ sai quy định, rủi ro về nghề nghiệp. “Gỡ khó vấn đề này sẽ giải toả được lo lắng của cán bộ tín dụng”, ông Nguyễn Ngọc Bảo, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, NHNN nhận xét.

Với các ngân hàng, nhất là khối ngân hàng cổ phần, sau 2 tháng triển khai còn vướng mắc, bỡ ngỡ, từ quý II đến hết năm 2009 được nhận định là quãng thời gian tăng tốc tìm kiếm khách hàng, tăng dư nợ tín dụng. Bà Nguyễn Thị Nga, Chủ tịch HĐQT SeABank cho biết, tính đến cuối tháng 3, với chính sách tín dụng bảo thủ, đồng thời lo tập trung thiết lập hệ thống giám sát, triển khai thực hiện, SeABank mới giải ngân được mức khiêm tốn hơn 382 tỷ đồng cho các đối tượng khách hàng thuộc diện ưu tiên theo quy định, bằng khoảng 6% dư nợ của Ngân hàng. Từ quý II, SeABank sẽ tập trung nguồn lực để tăng tốc, phấn đấu đưa số tiền cho vay hỗ trợ lãi suất lên vài ngàn tỷ đồng, trong tuần qua, số khách hàng đặt vấn đề tiếp cận gói hỗ trợ lãi suất tăng mạnh.

Mở rộng diện hỗ trợ

Qua các buổi làm việc của Thống đốc NHNN với khoảng 10 ngân hàng thương mại, có 2 kiến nghị được đề cập nhiều nhất: mở rộng đối tượng thuộc diện được hỗ trợ và kéo dài thời gian hỗ trợ lãi suất. Ngân hàng lập luận, nên mở rộng tới cả khách hàng cá nhân, vay tiêu dùng, hộ sản xuất nhỏ chứng minh được sử dụng vốn đúng mục đích. Trên thực tế, với các DN, thời điểm này, lãi suất không phải là mối lo lắng hàng đầu như cùng kỳ năm ngoái, song đầu ra cho sản phẩm còn rất khó khăn, hỗ trợ tiêu dùng chính là tạo điều kiện cho DN, ngân hàng khơi thông dòng vốn. Mặt khác, tiếng là được hỗ trợ lãi suất 4%/năm, song thực tế từ nay đến hết năm 2009 chỉ còn 8 tháng, đồng nghĩa với việc DN được hỗ trợ 2,66% lãi suất. Với những DN vay vào những tháng cuối năm, có thể tháng 10 - 11 mới nhận được vốn, trong khi chu kỳ sản xuất - kinh doanh kéo dài sang tận năm 2010, thời gian hỗ trợ chỉ được 1 - 2 tháng là quá ít ỏi.

Theo Thống đốc Nguyễn Văn Giàu, trước mắt gói hỗ trợ lãi suất không phải nhằm vào tăng đầu tư, tạo ra việc làm mới, mà chủ yếu hỗ trợ DN vượt qua khó khăn, giảm giá thành sản phẩm, duy trì sản xuất. Đến nay, qua 2 tháng thực hiện, thực tiễn đòi hỏi nhiều thay đổi, chính sách kích cầu hỗ trợ lãi suất sẽ chuyển sang giai đoạn 2, có thể áp dụng chính sách mới. Với đề xuất NHNN đã trình Chính phủ, DN có thể tận dụng cơ hội giá cả máy móc trên thị trường thế giới đang rất thấp để gia tăng đầu tư, mua sắm tài sản cố định, thay đổi cải tiến công nghệ và tạo ra nhiều việc làm mới.

Thống đốc nhận định, sau 2 tháng thực hiện bước đầu gói cho vay hỗ trợ lãi suất, từ quý II này DN sẽ đón nhận cơ chế mạnh mẽ hơn, đồng vốn đến lúc quay vòng, các ngân hàng sẽ triển khai cơ chế hỗ trợ với tốc độ nhanh hơn. Ông cũng tuyên bố, sau khi sơ kết giai đoạn đầu thực hiện, các ngân hàng làm tốt, NHNN sẽ nâng tỷ lệ hoàn trả lãi suất hỗ trợ DN tới 90 - 95% thay vì lẽ ra được thu 10% lãi suất, các ngân hàng hiện chỉ được thu 6% như hiện nay. Nếu tuyên bố này được thực hiện, quyền lợi của ngân hàng được đảm bảo và những “lấn cấn” về việc giữ lại một khoản tiền khi giải ngân tiền vay cho DN tại nhiều ngân hàng sẽ hoàn toàn được xóa bỏ.