Tiêu dùng nội địa vẫn tăng

Lần đầu tiên sau rất nhiều năm, Việt Nam đã xuất siêu 294 triệu USD trong 2 tháng đầu năm. Ảnh: TTXVN.

Trong thời gian qua, có 2 số liệu được công bố gây nhiều chú ý là kim ngạch xuất - nhập khẩu và chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của 2 tháng đầu năm 2009.

Thấy gì qua những con số?

 Số liệu thứ nhất, lần đầu tiên sau rất nhiều năm VN đã xuất siêu 294 triệu USD trong 2 tháng đầu năm, trong đó xuất khẩu vàng (đá quý và kim loại quý) là 939 triệu USD tăng hơn 30 lần so với cùng kỳ năm ngoái.

 Nếu chỉ nhìn qua con số xuất siêu thì dường như xuất khẩu của VN vẫn vững vàng và đang gánh đỡ cho nhập khẩu. Nhưng nếu bỏ qua yếu tố vàng thì 2 tháng đầu năm, VN vẫn nhập siêu 645 triệu USD, xuất khẩu giảm 15,4% so với cùng kỳ - mức giảm nhiều nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính Châu Á năm 1997.

 Xuất khẩu là động cơ quan trọng giúp kinh tế VN tăng tốc trong thời gian qua, khi động cơ này có vấn đề bởi thị trường đầu ra thu hẹp, nguy cơ suy thoái kinh tế trở nên rất gần.

 Số liệu thứ hai, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 1.2009 tăng 0,32% so với tháng 12.2008; CPI của tháng 2.2009 tăng 1,15% so với tháng 1.2009.

 Chỉ số giá tiêu dùng tiếp tục tăng ngay cả tháng sau Tết, mặc dù theo thường lệ giá cả sau Tết sẽ giảm so với tháng Tết. Điều này cho thấy, hiện nay tổng cầu của hàng hoá tiêu dùng trong nước không hề suy giảm. Giá cả tiếp tục tăng cho thấy, chưa có dấu hiệu nào của nguy cơ hàng hoá phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước đang ở tình trạng thừa.

 Khi các dự án xây dựng lớn được tài trợ bằng vốn vay được khởi công như cầu Nhật Tân (13,6 nghìn tỉ đồng), đường cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây (16 nghìn tỉ đồng), đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai (20 nghìn tỉ đồng), đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng (35 nghìn tỉ đồng)... thì tổng cầu hàng hoá tiêu dùng trong nước khó có thể giảm so với tháng 1, tháng 2.2009.

 Giá điện, giá nước chưa tăng, các dự án mới chưa triển khai, kích cầu chưa bắt đầu mà giá đã tăng thì điều dễ thấy là giá cả các mặt hàng tiêu dùng trong nước sẽ còn tiếp tục tăng trong thời gian tới.

 Hai gam màu khác nhau

 Hai số liệu trên cho thấy kinh tế VN hiện nay có 2 gam màu khác nhau, xuất khẩu sụt giảm (loại trừ xuất khẩu vàng tăng đột biến), nhưng tiêu dùng nội địa vẫn tăng. Không thể gọi một cách chung chung là tổng cầu đang suy giảm để đẩy mạnh việc tung tiền ra kích cầu cho mọi thành phần kinh tế.

 Cầu chỉ giảm đối với các hàng hoá xuất khẩu của VN bởi ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế thế giới, khiến cho các DN sản xuất hàng xuất khẩu không bán được hàng, đối mặt với nguy cơ đóng cửa và sa thải công nhân. Còn tổng cầu hàng hoá tiêu dùng nội địa không giảm và chúng ta vẫn chưa thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng nội tại của nền kinh tế kéo dài từ năm 2001 đến 2008, đó là tăng trưởng tín dụng quá nóng, mất cân đối trong việc đầu tư.

 Chưa có cơ sở nào để lập luận rằng, tiền từ gói kích cầu này sẽ được những người công nhân và gia đình họ mua các hàng hoá xuất khẩu như sơmi của các DN trong nước thay cho quần áo Trung Quốc nhập lậu, hay dùng tôm đông lạnh làm thức ăn trong bữa cơm hằng ngày để gánh đỡ cho khu vực xuất khẩu đang có nguy cơ đình đốn?

 Trong hoàn cảnh nền kinh tế thế giới suy thoái như hiện nay, cần cân đối trong việc kích cầu cho nhu cầu trong nước (bằng cách hỗ trợ các DN sản xuất phục vụ trong nước) và kích cầu khu vực xuất khẩu, nếu không sẽ dẫn đến tình trạng khu vực sản xuất cho nội địa sẽ có việc làm, có thu nhập, nhưng giá cả tăng, còn khu vực xuất khẩu thì sẽ chịu cảnh giá cả tăng và mất việc làm, mất thu nhập.