Vất vả với giá USD

DN đang khá vất vả với sự biến động giá USD thời gian qua.

Giá USD trong hệ thống ngân hàng (NH) niêm yết hiện nay khoảng 17.480 đồng/USD nhưng một số doanh nghiệp (DN) có nhu cầu mua USD thanh toán thời gian qua khó mua được với mức giá này.

Tại hội thảo “Biến động tỷ giá USD/VND - Thách thức đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ” do Hội doanh nhân trẻ TP.HCM tổ chức ngày 19/3, một DN nhập khẩu mặt hàng điện kể: cách đây vài tháng có vay NH một khoản USD. Bây giờ DN cần mua USD để trả khoản nợ này nhưng không thể tìm được NH nào bán USD với tỷ giá niêm yết 17.480 đồng/USD mà giá luôn cao hơn. Để hợp thức hóa mức chênh lệch này, NH yêu cầu DN thực hiện hợp đồng quyền chọn mua ngoại tệ (option) với mức phí bằng mức chênh lệch giá bán USD. Tuy nhiên, trước đó các NH thực hiện chiêu nâng giá USD bằng cách thu phí khi bán ngoại tệ cho DN đã bị Ngân hàng Nhà Nước (NHNN) cấm ngay sau đó.

 Thế là các NH quay sang chiêu khác để nâng giá bán USD cao hơn giá niêm yết. Theo tổng giám đốc một NH cổ phần có quy mô lớn, DN và NH sẽ ký với nhau một hợp đồng mua bán kỳ hạn ngoại tệ. Hợp đồng kỳ hạn cho phép giá USD mua bán trong tương lai cao hơn giá hiện tại. Ví dụ hiện nay giá USD giao ngay là 17.489 đồng/USD, DN ký hợp đồng kỳ hạn 1 tháng sau mua USD với giá sẽ là 17.587 đồng/USD. DN và NH thỏa thuận với nhau lùi ngày ký hợp đồng kỳ hạn về 1 tháng trước và bán USD hiện tại cho DN với giá 17.587 đồng/USD thay vì 17.489 đồng.

 Ông Nguyễn Tuấn Anh - Giám đốc kinh doanh ngoại hối NH ANZ chi nhánh TP.HCM cho hay: “Các công cụ phái sinh nhằm giúp DN tránh rủi ro tỷ giá mà yên tâm hoạt động sản xuất kinh doanh hơn. Thế nhưng các DN trong nước, đặc biệt các DN vừa và nhỏ sử dụng các công cụ phái sinh phòng ngừa rủi ro tỷ giá khá ít, đặc biệt là sản phẩm option vì họ không chấp nhận mức phí phải trả và ký hợp đồng khung. Từ năm 2005 đến nay tôi chỉ mới ký được 2 hợp đồng option với DN”.

 Phó tổng giám đốc một NH cổ phần cho rằng trong bối cảnh hiện nay, các DN có nguồn USD thì có tâm lý muốn giữ USD hoặc muốn bán USD với giá cao hơn mức giá niêm yết của NH. Trong năm 2008, giá USD biến động khá phức tạp, vượt ra ngoài các dự báo của các chuyên gia trong và ngoài nước. Chính vì vậy, các DN xuất khẩu có tâm lý không muốn bán ngoại tệ ra. Hơn nữa trước đây tỷ giá biến động không nhiều nhưng vừa qua lại biến động mạnh trong bối cảnh hoạt động sản xuất kinh doanh khó khăn nên DN quan tâm nhiều đến giá USD hơn. Còn ngược lại, DN nhập khẩu có nhu cầu cần USD lại muốn mua USD giá thấp. Chính vì thế nên một số chiêu thức nâng giá USD đã diễn ra.

 Ngày 18/3, Thống đốc NHNN Việt Nam đã có công văn chấn chỉnh hoạt động mua bán ngoại tệ. NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng được phép hoạt động ngoại hối không được sử dụng kết hợp các công cụ phái sinh nhằm mục đích mua bán USD giao ngay với tỷ giá cao hơn trần biên độ do NHNN quy định. Đồng thời, Thống đốc NHNN giao Thanh tra NHNN tăng cường kiểm tra, thanh tra việc tuân thủ các quy định về hoạt động mua bán ngoại tệ kể từ ngày 18.3 và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Các quyết định chấn chỉnh thị trường ngoại tệ của NHNN phần nào giải quyết được sự “lộn xộn” giá USD hiện nay. Tuy nhiên việc mất cân đối nguồn USD rất có thể xảy ra khi DN xuất khẩu không bán ngoại tệ.