Vốn rẻ khó vay

Tăng trưởng tín dụng những tháng gần đây so với cuối năm 2007 và mức cho phép cả năm

LS cho vay của khối NH cổ phần không giảm nhiều trong hai tuần qua dù LS huy động giảm 3-4%/năm. Hiện LS cho vay của NH thương mại nhà nước xoay quanh 13,5-16%/năm, thấp hơn 2-3%/năm so với NH cổ phần.

Muốn vay, nhưng...

Đã vào mùa sản xuất hàng tết nhưng do nhìn thấy trước sức mua sẽ kém sôi động nên Công ty rượu và nước giải khát Anh Đào (Hà Nội) chỉ tập trung các loại rượu, nước giải khát phù hợp với người tiêu dùng bình dân. Công ty cũng gói ghém không sản xuất quá nhiều và tính toán để tiết giảm tối đa chi phí vay vốn. Theo công ty, LS 18%/năm là khá cao, trong khi DN khó có thể tăng giá bán.

Dù nhiều NH đã công bố giảm LS nhưng nhiều DN vừa và nhỏ cho biết vẫn phải vay vốn để sản xuất hàng tết với LS 17,5-18%/năm. Chủ một cơ sở sản xuất bánh mứt tại quận Bình Tân

(TP.HCM) cho biết đã dễ vay vốn hơn nhưng còn trở ngại về LS. Theo ông, do phải mua nguyên liệu từ tháng chín nên có lúc phải vay LS 20%/năm, LS hiện tại là 18%/năm nhưng giá nguyên liệu lại có xu hướng tăng, đẩy nhu cầu vốn tăng 40-50% so với năm trước. Vì thế gánh nặng LS cũng tăng lên trong khi mãi lực thị trường năm nay là một ẩn số.

Không chỉ DN sản xuất hàng tết, nhiều DN xuất khẩu thuộc ngành gỗ, may mặc... cho biết vẫn khó vay được vốn giá rẻ. Ông Nguyễn Văn Dậu, chủ tịch hội đồng quản trị Công ty TNHH sản xuất thương mại may mặc Đạt Minh Thịnh, đang phải vay với LS 17%/năm để mua thiết bị phục vụ sản xuất. Khá nhiều DN nói rằng LS vay như cuối năm 2007 (khoảng 12%) thì mới có thể mạnh tay làm hồ sơ.

Vốn rẻ theo… chương trình

Trong tuần qua, các NH thương mại nhà nước như Vietcombank (VCB), Agribank, BIDV liên tục giảm LS cho vay, thấp nhất chỉ còn 13,5%/năm. Trong khi đó, LS cho vay ở các NH cổ phần vẫn không giảm nhiều. Ông Đỗ Minh Toàn, phó tổng giám đốc phụ trách khách hàng DN của NH Á Châu (ACB), cho biết LS cho vay phổ biến của ACB là 17,6-17,8%/năm. Cũng có một số khách hàng được vay với LS thấp hơn nhưng không nhiều. LS cho vay hiện nay của NH Phương Đông (OCB) là 1,45% /tháng (17,4%/năm), ông Nguyễn Văn Châu, tổng giám đốc, cho biết đang cân nhắc để giảm xuống thấp hơn, có thể là 16,8%/năm.

Thế nhưng, những NH đưa ra LS thấp thường kèm theo hạn mức hoặc “gói vốn giá rẻ có giới hạn” dành cho một số đối tượng. Nhiều DN nói LS vay không rẻ như NH đã công bố, phổ biến vẫn ở mức trần 18%/năm. Một số DN còn phân tích các gói cho vay LS rẻ của các NH thương mại nhà nước chỉ nhắm đến bán vốn sỉ - chủ yếu là các DN nhà nước hơn là cho các DN và hộ sản xuất nhỏ. Vì thế, không ít ý kiến lo ngại vốn rẻ chỉ đến tay các tập đoàn nhà nước, trong khi các DN nhỏ phải vay vốn với LS cao hơn.

Chào mời vay tiền tiêu dùng

Hiện nhiều NH đã trở lại cho vay tiêu dùng nhưng chỉ các khách hàng có tài sản đảm bảo mới có cơ hội vay, còn tín chấp thì vẫn hạn chế.

Hiện nay, BIDV ưu tiên cho vay tín chấp tối đa 50 triệu đồng đối với nhân viên của các DN có quan hệ tín dụng và trả lương qua NH. Tuy nhiên, gần đây do lao động tại nhiều DN biến động khá cao nên NH cũng ngại cho vay tín chấp. VCB cho vay tín chấp với khách hàng nhận lương qua thẻ VCB, LS 1,32%/tháng nhưng DN phải cam kết nếu nhân viên không trả nợ thì DN phải trả cho NH.

Tại các NH cổ phần, điều kiện vay có thoáng hơn. ACB cho vay tín chấp với khách hàng nhận lương qua tài khoản bất cứ NH nào. Khách hàng thu nhập 7 triệu đồng trở lên, thời hạn công tác ít nhất 12 tháng có thể được vay tối đa bốn lần thu nhập. LS cho vay là 1,3%/tháng nếu vay từ 70-100 triệu đồng, trên 100 triệu đồng LS chỉ còn 1,2%/tháng. Để hạn chế rủi ro, ACB ưu tiên cho vay đối với nhân viên tại các công ty lớn với mức thu nhập cao.

Mặc dù có liên kết với các siêu thị, các showroom để triển khai chương trình cho vay trả góp tín chấp, nhưng một lãnh đạo của NH Đông Á thừa nhận chưa mạnh tay mở rộng tiêu dùng tín chấp. Hiện hạn mức cho vay trả góp khá thấp, 3-15 triệu đồng/người. Người lao động muốn vay tín chấp ở Đông Á, ngoài trả lương qua NH còn phải vay theo nhóm, ít nhất năm người trở lên, hạn mức vài chục triệu đồng và LS 18%/năm.