Câu chuyện cạnh tranh thị phần môi giới chứng khoán không phải là câu chuyện mới khi 64% thị phần môi giới cả nước thuộc về 10 CTCK đứng đầu. Nhưng ở thời điểm hiện tại trong bối cảnh thị trường chứng khoán đi ngang với những chuyển biến chậm chạp, các cổ phiếu ngày hôm nay tăng 100 đồng, ngày mai có thể giảm 200 đồng. Nhà đầu tư chỉ mong không lỗ trong giai đoạn này là may, chứ chưa nói đến việc có lãi. Chính vì vậy các chi phí phát sinh xung quanh việc giao dịch như phí môi giới, chi phí lãi vay…đều được nhà đầu tư cân nhắc kỹ.
Phí giao dịch online (giao dịch trực tuyến qua internet) tại MBS, VNDirect, BVSC được phổ biến ở mức 0,15%/giá trị giao dịch, tại SSI là 0,25%/giá trị giao dịch, tại ACBS từ 0,15%-0,25%; phí giao dịch có môi giới ở HSC từ 0,15%-0,35%/giá trị giao dịch; tại BVSC từ 0,2%-0,4% giá trị giao dịch.
Ở thời điểm hiện tại mặt bằng lãi suất cho vay margin đã có sự điều chỉnh giảm nhẹ so với thời điểm cách đây 5 tháng. Tại các CTCK có tiềm lực tài chính lớn có khả năng cho vay với lãi suất thấp như Bản Việt (cho vay lãi suất 14,76%/năm, 0,041%/ngày – trước là 0,048%/ngày), BVSC cho vay margin lãi suất 15%/năm, ở HSC, VCBS là 16,2%/năm (0,045%/ngày), tại Maybank KimEng là 15,5%/năm (0.043%/ngày) nhưng tại các CTCK tầm trung và CTCK nhỏ, lãi suất cho vay margin vẫn ở mức cao như chứng khoán Tân Việt lãi suất cho vay margin vẫn ở mức 18%/năm.
Thu hút khách hàng = Miễn phí lãi vay margin
Khi lãi suất cho vay margin đã được san bằng ở quanh mức 15%-16%/năm, và các CTCK đều cung cấp các sản phẩm dịch vụ “na ná” nhau, việc cạnh tranh thu hút thị phần bằng lãi suất đã được rẽ sang một hình thức khác: miễn phí lãi vay margin và cho vay margin dài hạn với lãi suất thấp.
Ai cũng biết các CTCK kiếm lời nhiều nhất từ khoản cho vay margin, nên việc miễn lãi vay margin trong vài ngày khuyến khích nhà đầu tư lướt sóng không phải công ty nào cũng theo được.
VNDirect công bố áp dụng chính sách lãi suất 0% cho vay margin lên đến 6 ngày giao dịch, áp dụng cho các nhà đầu tư sử dụng dịch vụ môi giới, bắt đầu từ ngày 15/8/2013, lãi suất cho vay margin tại VnDirect là 0,048%/ngày. Điều này hàm ý rằng với những nhà đầu tư mua cổ phiếu và bán ngay sau ngày T+3 sẽ không mất một xu phí lãi vay margin nào.
Đây không phải là lần đầu tiên VNDirect áp dụng việc cho miễn lãi vay margin và điều này cũng được một số CTCK khác áp dụng theo như FPTS chỉ tính lãi vay margin từ ngày T+2 với các hợp đồng Ezmargin (lãi vay 0,045%/ngày); chứng khoán APEC miễn lãi vay margin 2 ngày (lãi vay 0,048%/ngày).
SSI còn tung ra sản phẩm cho khách hàng doanh nghiệp vay mua cổ phiếu quỹ của chính doanh nghiệp đó với lãi suất margin chỉ từ 12,5%/năm -13,7%/năm, số tiền giải ngân cho khách hàng có thể lên đến 50 tỷ, tỷ lệ vay vốn 50% giá trị của danh mục đảm bảo.
Tuy nhiên điều này là không thể tại các CTCK nhỏ. Tâm sự của một lãnh đạo CTCK nhỏ cũng áp dụng ‘thử’ mô hình kiểu này nhưng không kéo dài được lâu. Ông cho rằng với CTCK nhỏ, lãi chỉ vài trăm triệu đồng thì việc miễn phí cho vay margin như thế này sẽ khiến công ty ông không đủ nguồn thu để kinh doanh mảng môi giới.
Hơn nữa, CTCK nhỏ cũng khó có thể hạ lãi suất thấp hơn 15%/năm bởi chi phí đầu vào của công ty đã xấp xỉ 13-14%/năm, để tìm đối tác giải ngân cho 100-200 tỷ cũng là một câu chuyện chật vật.
Khổ một nỗi, hai CTCK trên cùng một con phố nên công ty của ông – mặc dù có rất nhiều biện pháp níu kéo nhà đầu tư nhưng cũng không thể “chiến đấu” nổi với CTCK bạn vì tiềm lực tài chính không đủ mạnh.
Thu hút khách hàng = báo cáo phân tích
CTCK nhỏ cũng khó có cơ hội thu hút khách hàng vì CTCK lớn có đội ngũ phân tích chuyên nghiệp, hàng ngày gửi cho nhà đầu tư 2,3 báo cáo cập nhật tình hình kinh tế, cổ phiếu hot. Trong khi CTCK nhỏ không thể mỗi năm bỏ ra vài tỷ để xây dựng đội ngũ phân tích cung cấp báo cáo cho NĐT.
Châu chấu không đá nổi xe
CTCK nhỏ thiếu hụt về vốn, về nhân lực nên ngày càng co cụm. Nhất là với yêu cầu của CTCK, phải có vốn pháp định 100 tỷ đồng trở lên mới được tự doanh, khá nhiều CTCK có vốn nhưng chỉ đem tiền gửi ngân hàng, trong khi mảng môi giới không thể cạnh tranh nổi với CTCK lớn.
Nhiều CTCK đã dừng cuộc chơi và chỉ chờ đến ngày thu hồi giấy phép như Âu Việt, Sao Việt, Chợ Lớn. Thời gian vừa qua, UBCK đã ban hành quyết định chấm dứt mọi hoạt động kinh doanh để thực hiện thủ tục thu hồi giấy phép thành lập và hoạt động với 3 CTCK (Delta, Hà Nội, Trường Sơn), tạm dừng hoạt động 2 CTCK (GBS, SME).
Theo các chuyên gia, thời gian tới số CTCK trên thị trường sẽ giảm mạnh từ 100 công ty xuống 30 công ty là phù hợp.
