Dường như chưa đánh giá được thực tế lợi nhuận có được từ việc đầu tư vào các cổ phiếu mà giá thực tế chuyển nhượng cổ phiếu thấp hơn mệnh giá (được các nhà đầu tư gọi là cổ phiếu “ruồi”), Thông tư 62/2009/TT-BTC mới ban hành ngày 27/3/2009 của Bộ Tài chính đã ưu ái miễn thuế cho các trường hợp trên. “Đặc ân” này có thể là nguyên nhân tạo ra sự bất thường cho một phân khúc của thị trường.
Trong nửa đầu tháng 4/2009, thị trường chứng khoán Việt Nam tăng điểm một cách ngoạn mục khiến cho những nhà đầu tư thuộc trường phái lạc quan cũng phải ngỡ ngàng. Trong khi các cổ phiếu “hàng hiệu” dẫn đầu về sự bứt phá thì những cổ phiếu nhỏ, những cổ phiếu có thị giá rớt xuống dưới mệnh giá, đã có hành trình riêng.
Tính trên sàn giao dịch TP.HCM hiện có tới gần 30 cổ phiếu dưới mệnh giá. Không chói lóa trong các phiên giao dịch với khối lượng đặt mua, khớp lệnh khủng, cổ phiếu hạng “ruồi” vẫn mang lại lợi nhuận không nhỏ. Điều này lý giải tại sao trong khi các giới chuyên gia thường tư vấn cho các nhà đầu tư cá nhân nên mua cổ phiếu của các doanh nghiệp lớn, đầu ngành với các chỉ số tài chính tốt, tính thanh khoản cao thì một bộ phận nhà đầu tư vẫn hướng tới các cổ phiếu đang có thị giá dưới mệnh giá.
Sau hơn một năm thị trường chứng khoán lao dốc, không có gì lạ khi số lượng cổ phiếu xuống dưới mệnh giá ngày càng nhiều. Có cổ phiếu quá rẻ khi giá giao dịch thấp hơn nhiều so với giá trị thật, nhưng cũng có những trường hợp chẳng oan chút nào khi công ty lỗ triền miên, thiếu minh bạch, thậm chí ngấp nghé bờ vực phá sản như Công ty cổ phần Bông Bạch Tuyết (mã chứng khoán BBT). Ấy vậy mà từ cuối năm 2008 đến đầu năm 2009, cổ phiếu “tai tiếng” BBT có hai đợt sóng tăng giá, một đợt liên tiếp bảy phiên giao dịch và một đợt tăng trần tới 11 phiên. Kết thúc của cả hai đợt này, thị giá của BBT vẫn ở dưới mệnh giá.
.jpg) |
| VN-Index tăng điểm ngoạn mục khiến cho cả thị trường ngỡ ngàng. |
Lợi nhuận thu được nếu bắt được sóng của BBT không lớn, nhưng tính về phần trăm giá trị so với vốn đầu tư bỏ ra thì không hề nhỏ. Đấy mới chỉ là một ví dụ điển hình cho việc thu lợi nhuận từ cổ phiếu “ruồi”, bởi nhiều cổ phiếu dưới mệnh giá như TTF (Công ty cổ phần Tập đoàn Kỹ nghệ Gỗ Trường Thành), ASP (Công ty cổ phần Dầu khí An Pha Sài Gòn), hay chứng chỉ quỹ VF1… cũng có những sóng tăng giá đền đáp sự quan tâm của những nhà đầu tư có hứng thú.
Đầu tháng 4, Công ty Chứng khoán Vina Securities đề ra tiêu chí lựa chọn đầu tư cổ phiếu, hoạt động của công ty có khả năng sinh lời, trả cổ tức tiền mặt cao, không liên quan đến đầu tư tài chính, không phụ thuộc hoạt động xuất khẩu, giá cổ phiếu ở mức thấp gần mệnh giá, cổ phiếu có chỉ số P/E thấp. Trong tháng 3, khi VN-Index tăng từ 255,85 điểm lên 280,67 điểm, tám trong số 12 cổ phiếu được Vina Securities “đề cử” đã tăng giá với mức tăng trung bình 11,2% so với mức tăng 9,7% của VN-Index.
Trở lại với diễn biến hồi phục mạnh mẽ của thị trường chứng khoán Việt Nam những ngày qua. Khi trên các phương tiện thông tin đại chúng xuất hiện trở lại cụm từ “tăng nóng” là lúc các tin tức tốt của kinh tế thế giới và trong nước đã “thẩm thấu” vào giá cổ phiếu. Bên cạnh những dấu hiệu khả quan dễ nhận thấy, các chuyên gia kinh tế cũng báo động những vấn đề nội tại không dễ vượt qua của nền kinh tế.
Mới đây, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cảnh báo, kinh tế thế giới 2009 vẫn ảm đạm. Chưa thể tiên lượng khả năng hồi phục sẽ đi theo hình chữ V, U hay L… Một chuyên gia khác nhận định, có vẻ như Việt Nam đang mắc vào một tình huống chung của thế giới là chú trọng giải pháp tình thế, cấp cứu mà chưa tính hết các kịch bản, kể cả xấu nhất.
Sự hưng phấn bùng phát mạnh nhưng cũng có thể qua nhanh. Nhiều yếu tố cho thấy xu thế tăng của thị trường chứng khoán vẫn chỉ là ngắn hạn. Cổ phiếu dưới mệnh giá sẽ tiếp tục là lựa chọn khá an toàn đối với một bộ phận nhà đầu tư. Khi thị trường quay đầu giảm điểm, cổ phiếu dưới mệnh giá thường có tỷ lệ giảm thấp hơn chỉ số thị trường hay các cổ phiếu thị giá cao.
Có không ít vấn đề khi Thông tư 62 của Bộ Tài chính đưa ra quy định mới, bán cổ phiếu dưới mệnh giá được miễn thuế thu nhập cá nhân. Quy định này sẽ tạo ra sự không công bằng trên thị trường. Rõ ràng khi mua và bán cổ phiếu dưới mệnh giá nhà đầu tư vẫn có thể thu lời, thậm chí tỷ lệ sinh lời còn cao hơn cả khi đầu tư vào cổ phiếu trị giá lớn.
Bên cạnh đó, quy định này vô tình tạo động cơ nảy sinh những giao dịch không lành mạnh. Chỉ cần một số vốn không lớn, người ta có thể tạo sóng với các cổ phiếu trị giá thấp với điều kiện “chốt lời” ngay mép dưới giá 10.000 đồng/cổ phiếu. Điều này sẽ làm cho các cổ phiếu “ruồi” rất khó đục thủng được ngưỡng “mệnh giá” để đi lên mặc dù trước đó nhiều nhà đầu tư tung đủ các mánh khóe để “đua lệnh mua” do không phải chịu thuế. Các doanh nghiệp niêm yết, những người có ý định đầu tư dài hạn, chẳng dễ chịu gì khi cổ phiếu của mình cứ bị đẩy lên, ép xuống ngay dưới lằn ranh mệnh giá.
Vậy, Thông tư 62 sẽ đem đến cho các cổ phiếu “ruồi” mối nguy hay cơ hội?
