Với các khoản vốn mượn ngân hàng (NH) tại thời điểm lãi suất cao trước đây hiện được doanh nghiệp (DN) ráo riết tìm cách trả nợ để có cơ hội tiếp cận vốn giá rẻ hơn. Theo quan điểm, nếu không được nằm trong đối tượng hưởng hỗ trợ 4%/năm lãi suất, thì các DN cũng muốn tất toán nợ cũ để vay mới bởi lãi suất hiện hành không có hỗ trợ cũng tối đa chỉ còn 10,5%/năm.
Đỗ Minh Toàn, Phó tổng giám đốc ACB cho biết, tính đến nay tổng số lượng vốn mà DN đăng ký tham gia vay theo chủ trương kích cầu là khoảng 10.000 tỷ đồng và trước mắt NH giải ngân được trên 1.000 tỷ đồng. Song theo ông Toàn, trong số đó phần lớn là các DN vay vốn mới sử dụng vào mục đích kinh doanh và tái mở rộng sau khi tìm cách trả nợ cũ cho NH, nhằm giảm bớt áp lực lãi suất vay trước đó. Hiện ACB không thu phí phạt đối với những hợp đồng tín dụng tất toán trước hạn.
Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), đối với khoản vốn cho vay hỗ trợ lãi suất NH không được triển khai cho những DN vay vốn sử dụng mục đích trả nợ cũ. Còn với những khoản vốn vay mới sử dụng cho việc sản xuất - kinh doanh vẫn được phép thực hiện. Vì vậy, đây cũng là cơ hội để cả DN và NH cùng tháo gỡ khó khăn. Nếu tìm kiếm được nguồn vốn, các công ty sẽ nhanh chóng tất toán khoản nợ cũ (với lãi suất cao trước đây) cho NH để giảm bớt áp lực trong kinh doanh. Còn NH sẽ giảm bớt rủi ro đối với các khoản nợ khó đòi gia tăng, nhất là trong bối cảnh khó khăn.
Giám đốc một DN ngành thủy sản tại khu vực ĐBSCL cho biết, so với các lĩnh vực xuất khẩu khác, thủy sản vẫn chiếm ưu thế trong bối cảnh thị trường đã xuất hiện khó khăn, vì đây là mặt hàng thực phẩm. Trong những tháng giữa năm 2008, dù lãi suất ngân hàng tăng cao, nhưng để đáp ứng được vốn lưu động phục vụ cho sản xuất, kinh doanh, DN vẫn phải tìm đến NH. Hiện nay, lãi vay vốn NH đã giảm mạnh, với mức trần còn 10,5%/năm và nhiều NH còn đưa ra chính sách ưu đãi, lãi suất sau hỗ trợ áp dụng cho DN xuất khẩu mức thấp nhất còn 0,5 - 1%/năm thì không thể không tìm cơ hội để tất toán nợ cũ cho NH để vay lại vốn mới hưởng lãi suất rẻ hơn.
Trong thời gian qua, các NH đã có chính sách giảm lãi vay cho DN. Song với mức lãi suất (sau khi trừ hỗ trợ 4%/năm từ Chính phủ) hiện ở mức khá thấp, chỉ dao động từ 0,5 - 6,5%/năm, DN không thể không tìm cách để đảo nợ cũ. Tuy nhiên, với những DN chưa thể trả được nợ cũ, nhưng có nhu cầu vay mới, NH không thể đáp ứng, cho dù phương án kinh doanh có khả thi. Trong cuộc họp với lãnh đạo NHNN - Chi nhánh TP. HCM mới đây, một DN trong lĩnh vực xuất khẩu cho biết, do gặp phải khó khăn, hàng hóa tiếp tục ứ đọng, nguồn vốn lưu động cạn dần, nhưng để tiếp cận được vốn mới của NH, DN trên cho biết là không thể, vì hết khả năng thế chấp cho NH, mặc dù thuộc đối tượng hưởng hỗ trợ lãi suất của Chính phủ. Đại diện DN trên đã mạnh dạn đề xuất phương án hỗ trợ cho những đơn vị không đủ khả năng trả nợ cũ để vay tiếp vốn mới phục vụ cho mục đích đẩy mạnh kinh doanh. Tuy nhiên, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc NHNN TP.HCM cho rằng, nếu muốn vay thêm vốn mới hoặc muốn giảm áp lực lãi vay, DN phải chứng minh phương án kinh doanh khả thi, đáp ứng đủ các điều kiện tín dụng NH mới cấp vốn.
Theo đại diện của một NH tại TP.HCM, khó khăn trên thị trường chưa hoàn toàn chấm dứt, triển khai tín dụng không thể dễ dàng. Đẩy mạnh tăng trưởng là điều cần thiết cho mục tiêu tăng trưởng trong năm nay của các NH, song yếu tố quản trị rủi ro phải luôn đặt lên hàng đầu. DN chưa tất toán nợ cũ sẽ khó vay được vốn mới.
