 |
| Với hạ tầng giao thông như hiện nay thì nền kinh tế không thể tăng tốc. |
“Lạm phát và tác động tiêu cực của khủng hoảng tài chính, suy giảm kinh tế toàn cầu đã làm lộ rõ những bất cập trong cơ cấu kinh tế và mô hình phát triển của chúng ta; yêu cầu cấp bách hiện nay là phải thay đổi mô hình phát triển", nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển đã bày tỏ lo ngại khi phát biểu tại hội thảo Đánh giá tác động hội nhập WTO được tổ chức cuối tuần qua tại TP. HCM.
"Chúng ta đang lo toan như đàn gà lo đi nhặt cơ hội mà không chuẩn bị điều kiện và sức lực để khi thời cơ đổ vào có thể nhặt được thời cơ lớn; vì vậy, khi thời cơ có mà sức lực không đủ thì sẽ thành tai họa", TS. Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế Việt Nam đánh giá.
Theo ông Thiên, nền kinh tế đã tăng trưởng nhanh trong thời gian dài, nhưng chưa thực sự phát triển có chất lượng. Chúng ta đang tăng trưởng theo chiều rộng, trong khi năng lực cạnh tranh, quản lý vĩ mô còn rất yếu. TP. HCM là khá điển hình về sự phát triển kinh tế của cả nước, nếu Thành phố mà không chuyển động nhanh thì cả nền kinh tế cũng chuyển động è è, gia tốc của nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào địa phương này. "Tuần trước, tôi và anh Trương Đình Tuyển đi ra sân bay, mặc dù đã “trừ bì” hết sức nhưng vẫn bị muộn giờ; trước chỉ cần trừ hao 30 phút, nay phải đi trước giờ bay cả tiếng đồng hồ, nhưng vẫn không kịp", ông Thiên bày tỏ và cho rằng, hạ tầng của Thành phố còn rất nhiều vấn đề, đường sá như hiện nay thì nền kinh tế không thể tăng tốc được.
Theo Cục Thống kê TP. HCM, ảnh hưởng suy thoái kinh tế khiến tăng trưởng chung quý I/2009 đạt thấp. Ước tính tổng sản phẩm trên địa bàn đạt 58.473 tỷ đồng (giá thực tế), tăng 4% so quý I/2008. Đây là mức tăng của quý thấp nhất trong hơn 10 năm lại đây. Trong mức tăng chung 4% của GDP: khu vực dịch vụ đóng góp 3,14%; khu vực công nghiệp - xây dựng đóng góp 0,79%; khu vực nông - lâm - thủy sản đóng góp 0,03%... Hầu hết các ngành có tỷ trọng lớn đều tăng trưởng thấp: thương mại tăng 3,7%; khách sạn, nhà hàng tăng 3,5%; vận tải, bưu chính viễn thông tăng 8%.
Thừa nhận kinh tế Thành phố đang có những vấn đề, TS. Trần Du Lịch, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế TP. HCM cho rằng, cách đây vài năm đã có ý kiến nhận định rằng, kinh tế TP. HCM phát triển không bền vững, vì vậy phải giải quyết về mô hình tăng trưởng. Ngay trong nhiệm kỳ đó, để chuyển đổi mô hình tăng trưởng, Thành phố đã đưa ra 1 trong 5 chương trình trọng điểm, trong đó có chương trình hỗ trợ cơ cấu kinh tế và cấu trúc lại cơ cấu xuất khẩu. Không phải chờ cả nước đặt vấn đề, TP. HCM đã đặt vấn đề, xác định 4 nhóm ngành công nghiệp và 9 nhóm ngành dịch vụ trong cơ cấu kinh tế và chuyển mục tiêu từ tăng trưởng về lượng sang tăng trưởng về chất.
"Tuy nhiên, trong chương trình của Thành phố có đề xuất ý tưởng với Chính phủ, muốn chuyển dịch cơ cấu kinh tế phải xuất phát từ chính sách vĩ mô, chứ không phải chỉ riêng cố gắng chủ quan của chính quyền địa phương", ông Lịch nói.
Từ vấn đề của TP. HCM nhìn rộng ra vấn đề kinh tế cả nước, ông Tuyển cho rằng, để hàng hoá Việt Nam có thể cạnh tranh được với thế giới cần tạo ra khả năng cạnh tranh nhằm tham gia vào những công đoạn có giá trị gia tăng cao trong chuỗi giá trị. Cùng với những yếu tố là phải nhanh chóng tạo ra nền kinh tế thị trường, gắn với việc tạo lập một môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, vì chỉ có cạnh tranh, doanh nghiệp mới quan tâm đến lợi thế so sánh và luôn tạo ra lợi thế so sánh mới, nếu không người ta chỉ quan tâm khai thác lợi thế có sẵn.
"Tôi cho rằng, phải lấy kinh tế dân doanh làm động lực và nêu cao hiệu quả của kinh tế nhà nước, chứ không phải duy trình quan niệm lấy kinh tế nhà nước làm chủ đạo và kinh tế dân doanh làm nền tảng, nếu quan niệm thế sẽ rất khó", ông Tuyển bày tỏ. Phát triển nguồn nhân lực, coi đó là sức cạnh tranh dài hạn của nguồn lực quốc gia cũng là vấn đề được nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại quan tâm. Ông cho rằng, chúng ta phải làm quyết liệt việc tập trung đào tạo nguồn nhân lực cho quản lý nhà nước, doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế, kỹ thuật, pháp luật và công nhân. Vấn đề nữa theo ông Tuyển là phải đầu tư vào cơ sở hạ tầng ở một số vùng có lưu lượng hàng hoá lớn, có khả năng kết nối cao để giải toả ách tắc trong vùng.
