 |
| Phải kiểm soát chặt mục đích sử dụng vốn. |
Mặc dù Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có hướng dẫn tại Thông tư 02, song vẫn còn một số vấn đề mà ngay bản thân các NH cũng không thể gỡ rối. Những thắc mắc tiếp tục được gửi lên NHNN, cho dù nguồn vốn giải ngân tại các NH đã gia tăng đáng kể.
Vướng nhất là xác định đối tượng
Ông Đỗ Minh Toàn - Phó TGĐ ACB - cho biết, trong tuần trước, số lượng hồ sơ đăng ký vay vốn của khách hàng để được hưởng mức lãi suất (LS) hỗ trợ lên đến 1.500 tỷ đồng. Nhưng số lượng vốn đã giải ngân chỉ có 115 tỷ đồng. Trong đó, 99% là khách hàng DN sản xuất, kinh doanh thương mại trong nước.
Theo ông Toàn, mục tiêu tăng trưởng tín dụng đạt mức 70 - 80% trong năm nay, ACB đã đưa ra kế hoạch dự phòng đến 35.000 tỷ đồng cho chương trình kích cầu và đang đẩy mạnh giải ngân vốn.
Ông Toàn cho biết, với việc thực hiện chủ trương tại Quyết định 131 của Chính phủ, ACB không từ chối trường hợp nào có nhu cầu vay vốn để sản xuất, kinh doanh. Thế nhưng, có những trường hợp mà ngay bản thân ACB cũng không dám quyết để trả lời ngay cho khách hàng của mình mà phải hỏi lại NHNN. ACB cho biết, sẽ sớm làm việc với NHNN để giải quyết những thắc mắc cho khách hàng.
Kể từ đầu tháng 2/2009 đến nay, VIB đã giải ngân được 2.000 tỷ đồng cho khách hàng DN trong tổng số ngân khoản 25.000 tỷ đồng NH dành cho chương trình kích cầu hỗ trợ LS. VIB còn dành 8.000 tỷ đồng giải ngân cho 1.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) theo chủ trương hỗ trợ LS của Chính phủ.
Tuy nhiên, để đảm bảo nguồn vốn cũng như lựa chọn tốt các khách hàng được hưởng LS, ngày 17/2 VIB đã ký hợp tác với VDB về bảo lãnh cho DN vay vốn. Đối tượng DNVVN được VDB bảo lãnh phải có vốn điều lệ tối đa là 20 tỷ đồng và sử dụng tối đa 500 lao động. Trong khi đó, với điều kiện hiện nay của một DNVVN chỉ cần vốn tối thiểu 10 tỷ đồng và sử dụng tối đa 200 lao động.
Ông Ngô Xuân Dũng - GĐ điều hành VIB TPHCM - cho biết, trong hơn 2 tuần triển khai cho vay theo chủ trương hỗ trợ 4%/năm LS, thắc mắc chủ yếu của khách hàng là muốn biết mình có nằm trong đối tượng hay không? Để sớm giải đáp cho khách hàng, VIB đã có thông báo về điều kiện được hưởng LS theo quy định tại Thông tư 02 cho khách hàng. Thế nhưng, có một số vấn đề VIB phải trình lên NHNN để có câu trả lời chính xác hơn trong việc xác định đối tượng được cấp vốn.
Phó TGĐ một NH cho biết, để ý thức rõ ràng về đối tượng đúng theo quy định của NHNN, đảm bảo hiệu quả cho DN, NH ông đã tiến hành tập huấn cho các chuyên viên quan hệ khách hàng để đảm bảo cung ứng vốn đúng đối tượng được hưởng LS. DN đến vay vốn tại NH này phải gửi đầy đủ các chứng từ trước và trong khi giải ngân, còn NH kiểm tra chặt phương án kinh doanh của DN. Sau khi giải ngân, bộ phận kiểm soát nội bộ của NH một lần nữa sẽ rà soát lại và tăng cường kiểm tra định kỳ. Bởi theo ông, nếu làm sai quy định đến thời điểm quyết toán cuối năm 2009, 20% tiền LS còn giữ lại tại NHNN không những khó nhận lại mà còn thiệt hại lớn.
Tính đến ngày 14/2, tổng nguồn vốn các NHTM quốc doanh giải ngân theo chủ trương hỗ trợ LS đạt khoảng 32.000 tỷ đồng. Tổng vốn khối NHTMCP đã giải ngân được kể từ khi NHNN ban hành Thông tư 02 đến nay cũng gia tăng đáng kể. Song theo các NH, trước mắt chưa thể giải quyết hết những thắc mắc của DN. Còn nhiều vấn đề trong quá trình lựa chọn đối tượng khách hàng được hưởng mức hỗ trợ LS cần phải hỏi lại NHNN. Theo cán bộ của một NH, với nguồn vốn dự phòng cho kế hoạch kích cầu của hầu hết các NH lên đến hàng chục tỷ đồng và hàng nghìn DN đang chờ được giải ngân thì không thể nói không có thắc mắc sẽ xảy ra.
Trong khi đó, với bộ máy NHNN hiện tại khó có thể cùng lúc giải quyết hết những thắc mắc cho NH để truyền tải lại cho khách hàng. Do đó, NH ông sẽ tiếp cận trực tiếp với chuyên viên của NHNN để có thể sớm giải quyết được những vướng mắc, nhằm tránh sai sót trong quá trình cung ứng vốn theo chủ trương kích cầu. Bởi trách nhiệm sẽ được quy về cho TGĐ và chủ tịch HĐQT của các NH nếu chọn sai đối tượng hưởng LS theo chủ trương của Chính phủ. Trong cuộc gặp gỡ với một số NH để triển khai thực hiện Quyết định 131, NHNN nhấn mạnh, không chỉ thận trọng với lựa chọn đúng đối tượng DN được cấp mà phải kiểm soát chặt mục đích sử dụng vốn.
Chính vì vậy, trong quá trình bảo lãnh cho DN vay vốn tại các NHTM, VDB cho biết sẽ cùng NHTM trực tiếp giám sát, kiểm soát nguồn vốn sử dụng sau khi giải ngân. Với những khoản vốn vay sử dụng sai mục đích, VDB sẽ từ chối bảo lãnh kể cả sau khi giải ngân. VDB cho rằng, trước khi trao vốn cho DN thuộc đối tượng được hưởng hỗ trợ LS, các NHTM phải kiểm soát chặt điều kiện, đồng thời theo dõi sát mục đích sủ dụng vốn của khách hàng trong quá trình sản xuất, kinh doanh sau khi giải ngân.
Là đơn vị thực hiện bảo lãnh cho DN vay vốn của NHTM, với số tiền được bảo lãnh tối đa bằng 100% số nợ gốc và lãi phát sinh theo hợp đồng tín dụng ký giữa bên được bảo lãnh và bên nhận bảo lãnh, song VDB sẽ giám sát mục đích sử dụng vốn của DN cùng với sự giám sát của các NHTM. VDB sẽ từ chối bảo lãnh những trường hợp sử dụng vốn vay sai mục đích. Đồng thời, VDB là đơn vị thẩm định hợp đồng tín dụng của DN, kể cả khi hợp đồng này đã được NHTM duyệt.
Ông Nguyễn Xuân Cảnh - GĐ chi nhánh TPHCM Agribank - cho rằng, điều lo ngại nhất với các NH hiện nay là sợ hậu kiểm. Nếu không kiểm soát chặt và lựa chọn kỹ đối tượng khách hàng trước khi cho vay theo chủ trương kích cầu thì hậu quả sẽ được quy về cho TGĐ và chủ tịch của các NH. Do đó, lựa chọn kỹ đối tượng khách hàng được hưởng hỗ trợ LS là điều rất quan trọng.
