Chính vì vậy nên mặc dù còn gần 3 tháng nữa mới đến thời điểm Việt Nam chính thức mở cửa thị trường bán lẻ, song hoạt động đầu tư mở rộng hoạt động vào lĩnh vực này đang hết sức sôi động, cả từ phía các nhà phân phối nội địa lẫn nhà phân phối, bán lẻ nước ngoài như Metro, Casino, Parkson... Tuy nhiên việc mở cửa thị trường cũng đồng nghĩa với việc các tập đoàn nước ngoài được phép thành lập công ty 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam, được tăng cường đầu tư và mở các cơ sở kinh doanh mới. Điều này khiến các doanh nghiệp (DN) trong nước phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức hơn.
Tại buổi tọa đàm về chuẩn bị mở cửa thị trường phân phối do Bộ Công thương vừa tổ chức (31-10), ông Nguyễn Thế Thông-Phó giám đốc Sở Công thương TP Hồ Chí Minh cảnh báo: Hiện DN trong nước yếu về nguồn lực tài chính khi đầu tư hạ tầng cơ sở ngành bán lẻ, trong khi công tác quản lý Nhà nước về vấn đề này, việc phối hợp giữa các cơ quan quản lý còn nhiều lúng túng, chưa theo kịp thực tế.
Ông Thông kiến nghị: Bộ Công thương không chỉ đề ra quy hoạch chung cho ngành bán lẻ mà cần có cả quy hoạch chi tiết cho từng vùng; có phương án cụ thể trong việc hỗ trợ DN bán lẻ trong nước khi xây dựng cơ sở hạ tầng. Bà Vũ Thị Hậu-Phó tổng giám đốc Công ty Cổ phần Nhất Nam ( đơn vị quản lý hệ thống siêu thị Fivi Mart) cho rằng: Hiện DN bán lẻ trong nước không đủ tiềm lực kinh tế để hình thành được hệ thống bán lẻ lớn đủ sức đối chọi với DN nước ngoài. Chính vì vậy màbên cạnh việc các DN bán lẻ đẩy mạnh việc liên kết với nhau để chiếm lĩnh được thị trường, Bộ Công thương cần có những biện pháp hỗ trợ cụ thể trong việc giúp DN đào tạo nguồn nhân lực.
Ông Huỳnh Văn Minh-Tổng giám đốc chuỗi siêu thị Satra -TP Hồ Chí Minh kiến nghị: Để các DN bán lẻ trong nướccó biện pháp giữ được thị phần đã có, Bộ Công thương cần tăng cường hơn nữa công tác thông tin như:xác định rõ DN bán lẻ nước ngoài vào Việt Nam là DN như thế nào, phương thức kinh doanh ra sao? Nhà nước cần có cơ chế"đặc thù" trong việc cho DN trong nước khi thuê những địa điểm có lợi thế kinh doanh. Ông Nguyễn Ngọc Hoà-Chủ tịch HĐQT hệ thống siêu thị Saigon Coop phản ánh: Hiện các DN bán lẻ trong nước ngoài chủ yếu đầu tư vào những vùng đông dân cư, có lợi thế cạnh tranh, trong khi DN trong nước phải đầu tư hệ thống bán lẻ ở cả vùng sâu, vùng xa nhưng không hề có bất cứ sự ưu đãi nào khác so với các doanh nghiệp bán lẻ nước ngoài.
Ông Hoà kiến nghị: Để xoá bỏ sự bất bình đẳng này, Nhà nước cần có cơ chế hỗ trợ cho bất cứ doanh nghiệp nào đầu tư xây dựng hệ thống bán lẻ vùng sâu, vùng xa. Cơ chế này theo ông Hoà không hề vi phạm những cam kết khi Việt Nam gia nhập WTO. Ngoài ra để nâng cao tiềm lực kinh tế cho DN bán lẻ trong nước, Nhà nước nên cho phép DN được đẩy nhanh tiến độ khấu hao tài sản,thu hồi vốnkhi đầu tư xây dựng siêu thị, hệ thống bán lẻ. Từ đó tạo điều kiện cho DN có thêm kinh phímở rộngmạng lưới kinh doanh. Bà Hoàng Thị Tuyết Hoa-Vụ phó Vụ Kế hoạch-Bộ Công thương đề nghị: Để tránh tình trạng DN nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực này theo kiểu "giữ chỗ" để kiếm lời, khi cấp phép đầu tư thì các DN này phải đảm bảo 4 điều kiện cơ bản là vốn, kinh nghiệm, uy tín, năng lực đầu tư.
Dự kiến, doanh số bán lẻ của Việt Nam năm 2008 sẽ đạt 54,3 tỷ USD, tăng 20,5% so với 2007. Số lượng siêu thị, trung tâm thương mại cũng tăng nhanh chóng, hiện Việt Nam đã có khoảng 400 siêu thị, 60 trung tâm thương mại và gần 2.000 cửa hàng tiện ích. Dự kiến đến năm 2010, số siêu thị và trung tâm thương mại sẽ tăng lần lượt là 62,5% và 150%.
Ông Nguyễn Cẩm Tú-Thứ trưởng Thường trực Bộ Công thương cho rằng: Để hạn chế DN nước ngoài mở chuỗi siêu thị, trong thời gian tới khi DN nước ngoài xin cấp phép mở siêu thị thứ 2, Nhà nước cần xem xét việc mở siêu thị đó có phù hợp với quy hoạch đặc thù của từng địa phương hay không.Ngoài ra các DN bán lẻ trong nước cần có chiến lược phát triển phù hợp,tích cực nâng cao năng lực cạnh tranh bằng cách phải đổi mới phương thức quản lý, đẩy mạnh đầu tư không chỉ cơ sở hạ tầng phân phối hiện đại mà cả con người, có chiến lược kinh doanh dài hạn hợp lý.
