| Đến nay, tỉ lệ lấp đầy KCN Hà Nội - Đài Tư mới đạt 18,8%. |
Việt Nam đang trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá nên đất nông nghiệp bị thu hồi để phục vụ cho các dự án đầu tư là điều tất yếu. Nhưng việc lấy đất trồng lúa một cách tùy tiện sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến an ninh lương thực trong tương lai.
Đất trồng lúa có xu hướng giảm
Theo thống kê của Tổng cục Quản lý đất đai - Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) cho biết: Vùng đồng bằng - nơi tập trung diện tích đất nông nghiệp màu mỡ bậc nhất, được coi là vựa lúa như vùng Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) - đất nông nghiệp đang có xu hướng giảm. Cụ thể, năm 2000 diện tích đất nông nghiệp vùng ĐBSH là 980.961ha, đến năm 2005 giảm xuống còn 962.557ha và năm 2007 chỉ còn 953.895ha.
Nước ta đang trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nên việc chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang thành đất để phục vụ cho các dự án đầu tư là tất yếu. Số liệu thống kê của 49 tỉnh, thành phố cho thấy từ tháng 7.2004 đến nay, các địa phương này đã thu hồi gần 750.000ha đất để thực hiện hơn 29.000 dự án đầu tư, trong đó hơn 80% diện tích thu hồi là đất nông nghiệp. Có tới khoảng 50% diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi nằm trong vùng kinh tế trọng điểm. Đây là những khu vực đất đai màu mỡ, đang cho 2 vụ lúa/năm.
Cả nước hiện có 185 khu công nghiệp (KCN) với tổng diện tích 44.895ha, trong đó đất công nghiệp có thể cho thuê là 29.358ha, nhưng mới chỉ có 14.374ha đất đã cho thuê, chiếm gần 49% tổng diện tích có thể cho thuê. Hiện mới chỉ có 110 KCN đã hoạt động, còn lại đang trong giai đoạn bồi thường GPMB và xây dựng cơ bản với diện tích 18.779ha. Nhiều khu, cụm công nghiệp do chậm tiến độ xây dựng cơ sở hạ tầng và thu hút đầu tư kém, dẫn đến tình trạng đất đai bỏ hoang hoá. Điển hình là KCN Hà Nội- Đài Tư thành lập năm 1995 đến nay mới lấp đầy 18,8%; KCN Đồ Sơn (Hải Phòng) thành lập năm 1997, nay mới sử dụng 24,1% diện tích...
Giữ đất cho an ninh lương thực
Theo ông Trần Ngọc Hùng - Chủ tịch Tổng hội Xây dựng VN - việc quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp phải được đặt trên cơ sở gìn giữ đất sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là đất trồng lúa. Trong tương lai, khi dân số VN tăng lên 100-120 triệu người - với điều kiện phát triển công nghiệp đô thị ồ ạt như hiện nay, thế giới đang cảnh báo nguy cơ nhiệt độ trái đất ấm lên sẽ làm nước biển dâng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều quốc gia, trong đó có VN - sẽ làm hàng triệu hécta đất nông nghiệp ở ĐBSH và ĐBSCL bị chìm trong nước, sẽ làm an ninh lương thực bị đe dọa, gây thiệt hại về kinh tế, môi trường và an ninh xã hội.
Được biết, ĐBSCL và ĐBSH đang chiếm 67% diện tích gieo trồng và 70% sản lượng lúa cả nước. Diện tích đất trồng lúa toàn quốc tính đến 1.1.2008 là 4,1 triệu hécta.
Để thực hiện mục tiêu điều chỉnh quy hoạch đất lúa, tại cuộc họp về quy hoạch sử dụng đất lúa đến năm 2020 - tầm nhìn 2030, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng đã yêu cầu Bộ TNMT phối hợp với Bộ NNPTNT tiến hành tổng điều tra về ruộng đất, trong đó có việc sử dụng đất lúa hiện nay. Theo đó, phải chỉ rõ diện tích đất lúa quy hoạch đến đâu, giao cho từng cấp quản lý, đưa ra kế hoạch quản lý cụ thể và đảm bảo quản lý được diện tích đất quy hoạch đó.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, quy hoạch tổng thể sử dụng đất lúa toàn quốc ngoài mục tiêu kiểm soát chặt chẽ quỹ đất nông nghiệp, giữ vững an ninh lương thực quốc gia, còn gắn với quy hoạch tổng thể sử dụng đất ở các lĩnh vực khác để hướng đến phát triển hài hòa nông nghiệp, nông thôn, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
