 |
| Có ý kiến nghiêng về giả thiết có sự sáp nhập và thôn tính của các cổ đông lớn của TRI(?). |
Công bố BCTC quý IV/2008, CTCP Nước giải khát Sài Gòn - Tribeco (TRI) khiến nhiều NĐT giật mình. Con số thua lỗ 145 tỷ đồng trong quý IV khó chấp nhận khi 9 tháng đầu năm, Công ty vẫn công bố lãi hơn 500 triệu đồng.
Những khoản lỗ... giật mình
Hiển nhiên, sau đó BCTC của TRI được "soi qua lăng kính": TRI trích lập dự phòng đầu tư tài chính, dự phòng cho các khoản nợ khó đòi... Ngoài ra, khá nhiều chi phí chờ phân bổ trong năm đã được Công ty thực hiện phân bổ vào quý IV/2008… TRI lỗ đậm, có những điều thuộc về khó khăn chung, nhưng vẫn có nhiều điểm khó hiểu, dù Công ty đã giải trình: danh mục đầu tư tài chính xuất hiện đột ngột trong BCTC quý IV; nhiều chi phí với thời hạn phân bổ dài được Công ty thực hiện phân bổ một lần vào quý IV/2008; Phương án TRI phát hành cổ phiếu chào bán riêng lẻ cho đối tác chiến lược, trong đó có Tribeco Bình Dương…
Phiên họp ĐHCĐ ngày 6/3 vừa qua, những điểm hoài nghi trên cũng là nội dung được các cổ đông chất vấn Ban điều hành (BĐH) Công ty. Theo lý giải, cuối năm 2007, TRI mua cổ phiếu KDC và Kido's. Công ty đã thực hiện repo ngay sau đó, thời gian 3 tháng. Hết hạn, TTCK giảm sâu, Công ty tiếp tục thực hiện repo đến ngày 31/12/2008. Chính bởi vậy, các khoản đầu tư dài hạn này không thể hiện trên BCTC trước đó…
BĐH TRI thừa nhận, trong năm 2008, Công ty đã đầu tư khá nhiều nhưng hiệu quả không như mong muốn. Tuy nhiên, do đặc thù ngành, TRI vẫn phải thực hiện đẩy mạnh công tác tiếp thị, quảng cáo. Nhiều khoản chi phí có thể phân bổ trong 3 năm đã được Công ty phân bổ một lần trong quý IV, nhằm tránh bớt gánh nặng tài chính cho TRI trong những năm sau. Mặt khác, TRI thua lỗ và nợ 87 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 5 tỷ đồng. Với tình trạng tài chính nguy ngập, Công ty cần bổ sung nguồn vốn lưu động gấp. Việc bán cổ phần cho Tribeco Bình Dương - TRI đã thay đổi quan hệ từ công ty con thành công ty liên doanh (giảm vốn góp từ 80% vốn còn xuống còn 36%), như một hình thức Công ty rút bớt vốn về…
Phương trình và lời giải
Một nội dung khá quan trọng được HĐQT trình lên cổ đông trong phiên họp ĐHCĐ: Đề nghị cổ đông ủy quyền cho HĐQT Công ty thực hiện phương án phát hành chào bán riêng lẻ 25 triệu cổ phiếu cho đối tác chiến lược: Công ty TNHH Kinh Đô (Kinh Đô), Công ty TNHH Uni - President Việt Nam, CTCP Tribeco Bình Dương. Bởi lẽ, theo quy định hiện hành, năm 2008 lỗ, năm nay TRI chỉ được chào bán riêng lẻ. Phát hành thành công, vốn điều lệ TRI tăng gấp 4,3 lần so với hiện tại.
Theo tờ trình, mục đích của đợt phát hành nhằm cơ cấu lại các khoản nợ và bổ sung vốn lưu động cho Công ty. Chi tiết kỹ thuật đáng chú ý: giá chào bán cho ba cổ đông lớn được xác định là giá bình quân đóng cửa 5 phiên giao dịch. Thời gian bắt đầu từ ngày làm việc thứ ba kể từ ngày UBCK thông báo đã nhận đủ hồ sơ phát hành riêng lẻ của TRI. Như vậy, giá cổ phiếu TRI trên thị trường vào những ngày này sẽ quyết định khoản tiền thu về của Công ty. Cụ thể, theo tờ trình, BĐH TRI dự kiến thu về 125 tỷ đồng, bằng 50% mệnh giá của số cổ phiếu phát hành (250 tỷ đồng). Theo kế hoạch, 50 tỷ đồng được dùng để trả lãi và vốn của khoản nợ hiện nay; 75 tỷ đồng còn lại bổ sung cho nguồn vốn lưu động của Công ty…
Thời gian qua, khá nhiều bình luận của giới phân tích xung quanh các chuyển dịch đáng chú ý tại TRI. Đã có ý kiến nghiêng về giả thiết có sự sáp nhập và thôn tính của các cổ đông lớn. Trong Đại hội, một cổ đông nhỏ băn khoăn: "Tại sao hiện tại TRI không chào bán cho đối tác chiến lược với số lượng ít hơn? Khi thị trường ấm lại, Công ty sẽ bán tiếp, chí ít cũng bán được bằng mệnh giá?". Một cổ đông khác nêu thẳng câu hỏi với BĐH: "Phải chăng phương án chào bán là sự thôn tính hay sáp nhập như dư luận đang đề cập?". BĐH TRI phủ nhận giả thiết này và lý giải, Công ty đang thực sự cần nguồn tài chính để trả nợ và bổ sung nguồn vốn lưu động…
Sau khi nghe lý giải của BĐH, đa số cổ đông lại quay sang tán thành phương án phát hành chào bán cổ phiếu riêng lẻ vì thấy Công ty phải gấp rút bổ sung nguồn tài chính. Bởi lẽ, ngoại trừ phương án phát hành chào bán cho cổ đông chiến lược thì chưa thấy lối ra khác cho Công ty. Một NĐT đại diện cho CTCK đang sở hữu khá lớn cổ phiếu TRI (đủ để tác động lên kết quả bỏ phiếu trong nội dung này) cho biết, sẽ đồng ý với phương án phát hành. "Giả thiết thâu tóm nếu có cũng nên coi là hoàn toàn bình thường khi thị trường phát triển", vị này nói.
Kết quả, Đại hội đã đồng ý thông qua tờ trình chào bán riêng lẻ cho các cổ đông lớn. Tỷ lệ đồng ý là 95,9% số cổ phần có quyền biểu quyết. Hầu hết cổ đông nhỏ có mặt đồng ý vì Công ty sẽ có nguồn tài chính. Các cổ đông lớn hẳn có lý do để bằng lòng khi sở hữu 25 triệu cổ phiếu mà chỉ phải trả bằng 50% mệnh giá.
Như vậy, có thể nói những căng thẳng dự kiến trong cuộc họp ĐHCĐ này đã không xảy ra. Đại hội đã kết thúc theo chiều hướng có hậu với hầu hết cổ đông lớn, nhỏ, cũng như hướng phục hồi của TRI trong thời gian tới.
