Tỉ lệ DTBB của NH đô thị luôn cao hơn NH nông thôn và cho loại tiền gửi ngắn hạn luôn cao hơn loại tiền gửi dài hạn, vì NH Nhà nước khuyến khích mở rộng tín dụng ở nông thôn và đẩy mạnh huy động vốn dài hạn.
Thời gian qua, NH Nhà nước đã tăng tỉ lệ DTBB từ 10 lên 11% để thu tiền về. Như vậy, NH thương mại huy động được 100 tỉ đồng phải nộp cho NH Nhà nước 11 tỉ đồng, phần còn lại để kinh doanh. Lãi tiền gửi DTBB là không đáng kể. Do vậy, DTBB càng cao thì càng khó cho NH do phải trả lãi cho người gửi đủ cả 100 tỉ đồng nhưng chỉ sử dụng được 89 tỉ đồng để kinh doanh. Khi đó buộc NH phải tính đúng, tính đủ, tất cả đều được tính vào lãi suất cho vay và người vay lãnh đủ. Vì tỉ lệ DTBB 11% chưa đáp ứng được yêu cầu thu tiền về để chống lạm phát, nhưng nếu tăng thêm DTBB sẽ góp phần đẩy lãi suất lên cao. Vì vậy, NH Nhà nước đã đưa ra "tín phiếu bắt buộc", một dạng của DTBB nhưng có lãi suất cao.
Về nguyên tắc, tín phiếu do NH thương mại tự nguyện mua, trên cơ sở tính toán nguồn vốn của mình và có thời hạn dưới 12 tháng. Trường hợp cần thiết, NH thương mại có thể bán lại tín phiếu cho NH Nhà nước để lấy tiền về. Thế nhưng với 20.300 tỉ đồng tín phiếu mà NH Nhà nước sẽ phát hành từ ngày 17-3 lại không có tính tự nguyện, NH thương mại buộc phải mua theo số lượng đã được NH Nhà nước ấn định. Khi mua rồi, NH thương mại cũng không được bán lại cho NH Nhà nước để lấy tiền về mà phải chờ đến khi đáo hạn. Như vậy, 20.300 tỉ đồng này sẽ được "nhốt" lại và có chung số phận như 11% DTBB. Có khác là NH được trả lãi với lãi suất 7,5%/năm.
Một điểm nữa là tín phiếu bắt buộc này "lai" với trái phiếu. Theo qui định, tín phiếu có thời hạn dưới 12 tháng, còn thời hạn của trái phiếu là trên 12 tháng. Tín phiếu bắt buộc thuộc loại già tín phiếu nhưng non trái phiếu khi có thời hạn 364 ngày, tức chỉ thiếu đúng một ngày là được gọi trái phiếu. Điều này cho thấy NH Nhà nước muốn "nhốt" tiền như DTBB nhưng không phát hành trái phiếu nên đã qui định thời hạn tín phiếu ngấp nghé trái phiếu (364 ngày).
