 |
| Nhiều khả năng, nhà đầu tư cá nhân sẽ có cơ hội đầu tư vào TPCP bằng ngoại tệ. |
Việc huy động vốn qua phát hành TPCP trong năm nay được dự đoán sẽ rất sôi động với việc lãi suất huy động bám sát lãi suất thị trường hơn.
Đầu tuần này, thị trường vốn đón nhận một thông tin rất đáng chú ý là việc Chính phủ quyết định sẽ phát hành trái phiếu chính phủ (TPCP) bằng USD nhằm đầu tư cho các dự án trọng điểm và bù đắp bội chi ngân sách nhà nước. Việc phát hành TPCP bằng USD tại thị trường vốn trong nước như thế nào, khả năng thành công của các đợt phát hành này ra sao?
Theo quyết định kể trên, kỳ hạn của trái phiếu là 1 năm, được phát hành theo nhiều đợt và Bộ Tài chính sẽ quyết định khối lượng và lãi suất cho từng đợt phát hành sau khi tham khảo ý kiến của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng như nhu cầu vốn trong nước. Trái phiếu được phát hành theo phương thức bảo lãnh, đấu thầu hoặc bán lẻ thông qua hệ thống Kho bạc Nhà nước; được niêm yết, giao dịch trên TTCK tập trung. Trái chủ có thể chuyển nhượng, tặng, thừa kế hoặc sử dụng để cầm cố trong các quan hệ tín dụng.
Thông thường, việc phát hành trái phiếu được thực hiện theo lô lớn nhằm tiết kiệm chi phí phát hành. Tuy nhiên, trong đợt phát hành TPCP bằng ngoại tệ sắp tới, với quy định "bên cạnh hình thức đấu thầu sẽ có hình thức bán lẻ", nhiều khả năng nhà đầu tư cá nhân sẽ có cơ hội đầu tư vào TPCP. Quy định này cũng cho thấy sự linh hoạt cũng như nhu cầu vốn ngoại tệ của Chính phủ hiện nay là tương đối lớn.
Theo Nghị quyết 21/2008/QH12 ngày 8/11/2008 của Quốc hội, tổng thu cân đối ngân sách nhà nước năm 2009 là 389.900 tỷ đồng, bằng 21,5% tổng sản phẩm trong nước; tổng chi ngân sách nhà nước năm 2009 được xác định là 491.300 tỷ đồng; bội chi ngân sách nhà nước được Quốc hội cho phép là 87.300 tỷ đồng, bằng 4,82% tổng sản phẩm trong nước. Kế hoạch đó được đưa ra trong bối cảnh chưa có gói kích cầu kinh tế. Năm 2009, do mục tiêu kích cầu kinh tế, Chính phủ sẽ dùng khoản ngân sách riêng hỗ trợ lãi suất. Bên cạnh đó, việc cắt giảm nhiều sắc thuế cũng như giá dầu sụt giảm mạnh cũng ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách. Chính vì thế, việc huy động vốn qua phát hành TPCP trong năm nay được dự đoán sẽ rất sôi động với việc lãi suất huy động bám sát lãi suất thị trường hơn.
Ông Phạm Đỗ Chí, Kinh tế gia trưởng VinaCapital nhận định, Chính phủ huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu bằng ngoại tệ sẽ tiết kiệm được chi phí do lãi suất thấp. Tuy nhiên, có rủi ro khá lớn, đó là biến động tỷ giá. Nếu sau một năm, VND yếu hơn USD thì sẽ cần nhiều tiền hơn để trả cho trái chủ. Theo ông Chí, việc cho phép phát hành trái phiếu bằng USD tại thị trường nội địa sẽ thu hút sự quan tâm của các NĐT. TPCP rất an toàn, nhưng có thể NĐT vẫn xem xét nguồn vốn đó đầu tư vào dự án có hiệu quả không, luận chứng kinh tế có đảm bảo không.
Hiện tại, Chính phủ đang thực hiện bù lãi suất 4%/năm cho các doanh nghiệp, cá nhân sản xuất - kinh doanh vay vốn VND tại ngân hàng thương mại. Theo một số chuyên gia kinh tế, sẽ có sự dịch chuyển đáng kể từ vay USD sang vay VND nhằm được hưởng ưu đãi lãi suất dẫn đến việc thừa USD. Một số ngân hàng vẫn phải gửi USD tại ngân hàng nước ngoài với mức lãi suất thấp, trong khi Chính phủ đang có nhu cầu về USD là cơ hội tốt để phát hành TPCP bằng USD.
Bà Trần Minh Hằng, Phó tổng giám đốc Kho bạc Nhà nước cho rằng, việc cho phép huy động vốn bằng đồng USD là chủ trương của Chính phủ, còn thực hiện vào thời điểm nào là do nhu cầu vốn của nền kinh tế. Hiện Bộ Tài chính và Kho bạc Nhà nước chưa có sự bàn bạc cụ thể, vì việc huy động phụ thuộc vào các dự án, nhu cầu sử dụng vốn thực tế. Mức lãi suất huy động sẽ dựa trên cơ sở lãi suất huy động USD của các ngân hàng thương mại và trên thị trường quốc tế. Do huy động bằng USD nên biến động về tỷ giá cũng là một yếu tố mà Bộ Tài chính sẽ tính toán để đưa cả vào lãi suất, nhằm đảm bảo hiệu quả khi huy động vốn trái phiếu bằng USD.
Lãi suất huy động USD thông qua phát hành TPCP có thể không cao như lãi suất huy động USD của các ngân hàng thương mại, nhưng vì độ rủi ro hầu như không có, trong khi tính thanh khoản khá cao nên nhiều khả năng sẽ "hút hàng", nhất là đối với các nhà đầu tư tổ chức.
