Xin bà cho biết cụ thể những nhiệm vụ Ban Giám sát được giao sau khi thành lập?
Ban Giám sát có nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các đơn vị thuộc UBCK xây dựng văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác giám sát TTCK, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt; tổ chức thực hiện các đề án, kế hoạch và hoạt động nhằm phát triển hệ thống giám sát TTCK; giám sát việc tuân thủ các quy định của pháp luật trong hoạt động của Sở GDCK/TTGDCK và Trung tâm Lưu ký chứng khoán (TTLK). Đặc biệt, Ban sẽ giám sát thị trường giao dịch chứng khoán để đảm bảo sự tuân thủ của NĐT và các thành viên thị trường đối với quy định tại Luật Chứng khoán và các văn bản dưới luật; phát hiện các hành vi thao túng, lũng đoạn thị trường, giao dịch nội gián và các vi phạm khác.
Gần đây, NĐT kêu ca nhiều về việc tài khoản của họ bị lợi dụng, Ban Giám sát có hoạt động gì để góp phần minh bạch quy trình này?
Trong tổng thể, các biện pháp nhằm tăng cường giám sát, phát triển TTCK ổn định và bền vững theo chỉ đạo của Chính phủ, UBCK (Ban Giám sát) bắt đầu triển khai việc giám sát và kiểm tra quy trình mở tài khoản, đặt lệnh và giao dịch tại CTCK. Đây là việc kiểm tra thường xuyên theo quy định về thực hiện công tác giám sát của Ban, nằm trong chương trình kiểm tra định kỳ của UBCK. Mục đích của đợt kiểm tra là đảm bảo việc cung cấp dịch vụ môi giới, giao dịch cho NĐT của các CTCK được công bằng, minh bạch, đúng quy định của pháp luật. Đến nay, UBCK đã ra quyết định cử 5 đoàn kiểm tra tại các CTCK.
Giám sát được thực hiện thông qua giám sát từ xa và kiểm tra tại chỗ, vậy công việc này sẽ được triển khai ra sao tại UBCK, HOSE và HASTC cũng như các thành viên thị trường?
Hệ thống giám sát TTCK tại Việt Nam được xây dựng theo mô hình 2 cấp, phổ biến trên thế giới. Cấp giám sát thứ nhất: thông qua hệ thống giám sát giao dịch hàng ngày, HOSE và HASTC phát hiện các giao dịch bất thường, báo cáo UBCK theo dõi, kiểm tra và xử lý. Đồng thời, HOSE và HASTC giám sát CTCK thành viên và công ty niêm yết để đảm bảo sự tuân thủ của các tổ chức này đối với những quy định do HOSE và HASTC ban hành thông qua chế độ báo cáo, công bố thông tin và kiểm tra tại chỗ. Cấp giám sát thứ hai: UBCK giám sát sự tuân thủ của mọi thành viên thị trường đối với Luật Chứng khoán và các văn bản dưới luật. Tại cấp giám sát của UBCK, nhiệm vụ cưỡng chế thực thi (xử phạt) do Thanh tra Chứng khoán thực hiện và nhiệm vụ giám sát được 4 đơn vị chức năng thực hiện, bao gồm: Ban Quản lý kinh doanh, Ban Quản lý các công ty quản lý quỹ và quỹ đầu tư chứng khoán, Ban Quản lý phát hành và Ban Giám sát. Riêng Ban Giám sát thực hiện nhiệm vụ giám sát việc tuân thủ các quy định pháp luật về tổ chức và hoạt động của HOSE, HASTC và TTLK; đồng thời giám sát hoạt động của thị trường giao dịch chứng khoán, bao gồm mọi đối tượng tham gia vào quá trình giao dịch trên thị trường.
Công tác giám sát của UBCK được thực hiện qua giám sát từ xa (chế độ báo cáo, công bố thông tin) và kiểm tra tại chỗ. Công tác giám sát giao dịch của Ban Giám sát gắn với hoạt động giám sát giao dịch tại HOSE, HASTC và kiểm tra tại CTCK, các tổ chức, cá nhân liên quan để xác định giao dịch bất thường, liên quan đến vi phạm như thao túng giá, giao dịch nội gián, lừa đảo... Ban Giám sát cũng thực hiện những đợt kiểm tra định kỳ và theo chủ đề đối với việc mở tài khoản, đặt lệnh, giao dịch của NĐT tại CTCK để phát hiện những điểm bất cập trong tuân thủ quy định về giao dịch nhằm cải thiện quy định trong quản lý, giám sát; phát hiện hành vi vi phạm có kiến nghị xử lý; trao đổi thông tin và hỗ trợ các thành viên thị trường thực hiện tốt hơn việc tuân thủ các quy định về giao dịch.
Ở TTCK các nước, công tác giám sát được hỗ trợ lớn từ hệ thống công nghệ hiện đại, vậy tới đây UBCK có kế hoạch gì để xây dựng hệ thống công nghệ thông tin phục vụ công tác giám sát giao dịch trên thị trường?
Hiệu quả công tác giám sát giao dịch luôn gắn với hiệu quả hoạt động của hệ thống công nghệ thông tin. Hiện nay, UBCK đang thực hiện kế hoạch xây dựng hệ thống công nghệ thông tin cho giám sát các lĩnh vực của TTCK đồng bộ với kế hoạch xây dựng hệ thống công nghệ thông tin của HOSE, HASTC và TTLK.
Nhân sự sẽ quyết định chất lượng giám sát, vậy đội ngũ cán bộ làm giám sát được đầu tư và hỗ trợ như thế nào, thưa bà?
UBCK đã hoàn tất việc hình thành bộ máy và nhân sự ban đầu của Ban Giám sát cũng như Ban Quản lý các công ty quản lý quỹ và quỹ đầu tư chứng khoán. Những người làm công tác giám sát tại HOSE, HASTC và UBCK phải là những cán bộ có trình độ chuyên môn, kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp. Ngân sách đào tạo của UBCK trong thời gian tới sẽ dành một phần lớn để tổ chức các chương trình đào tạo trong và ngoài nước cho cán bộ giám sát. Những chương trình này dưới dạng thực tập tại chỗ hoặc đào tạo kỹ năng do chuyên gia nước ngoài giảng dạy trực tiếp
Anh Việt thực hiện
